بررسی تنش خشکی بر فعالیت آنتی‌اکسیدان‌ها در عصاره کولتیوارهای مختلف ریحان

ریحان یک گیاه دارویی مهم و متعلق به تیره نعنائیان است. این گیاه در درمان بیماری هایی مانند معده درد، سردرد، یبوست، تب، عفونت ها و همچنین برای تنظیم و کاهش قند خون مورد استفاده قرار می گیرد و دارای ویژگی های ضد قارچی، ضد باکتریایی و آنتی اکسیدانی است. در پژوهش حاضر اثر تنش خشکی بر غلظت فنول ها و فلاونوئیدها و فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره برگ سه کولتیوار گیاه ریحان مورد بررسی قرار گرفته است. پس از کشت بذرهای سه کولتیوار گیاه ریحان (میخک، بنفش و سبز) در خاک شنی-لومی و رسیدن گیاهان به مرحله شش برگی، تنش خشکی در سه سطح 75، 50 و 25 درصد ظرفیت زراعی اعمال گردید. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی و با سه تکرار انجام شد. محتوای فنول کل، فلاونوئید کل، فلاونول ها و فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره برگ گیاهان اندازه گیری شد. بیشترین مقدار هر سه گروه ترکیبات آنتی اکسیدان غیرآنزیمی و فعالیت آنتی اکسیدانی با تفاوت معنی دار در کولتیوار ریحان سبز تحت تنش خشکی ملایم (75 درصد ظرفیت زراعی) مشاهده گردید. فعالیت آنتی اکسیدانی با افزایش غلظت عصاره به صورت معنی داری افزایش یافت. تنش خشکی در نهایت منجر به ایجاد تنش اکسیداتیو در گیاه ریحان می شود و این گیاه برای مقابله با آسیب های این تنش و حذف گونه های فعال اکسیژن از سازوکارهای آنتی اکسیدانی آنزیمی و غیرآنزیمی استفاده می‌کند. فنول ها، فلاونوئیدها و فلاونول ها ترکیبات آنتی اکسیدان قوی هستند که در محافظت گیاهان در برابر تنش اکسیداتیو درگیر هستند. در سه کولتیوار مورد مطالعه ریحان، با افزایش سطح تنش خشکی، غلظت و توانایی این ترکیبات در مهار رادیکال های آزاد کاهش یافت. در مجموع، به نظر می رسد که هم ژنوتیپ و هم سطح تنش خشکی بر میزان تولید آنتی اکسیدان های غیرآنزیمی مورد مطالعه و در نتیجه توانایی گیاه در مهار تنش اکسیداتیو موثر هستند.

the impact of drought stress on antioxidant activities of basil (ocimum basilicum) cultivars extracts

basil is an important medicinal plant, belonging to the lamiaceae family. basil is used for the treatment of different diseases such as stomachache, headache, constipation, fever and infections, as well as to reduce and regulate the blood sugar. moreover, basil is known for its antibacterial, antifungal and antioxidant properties. in this study, the impact of drought stress on phenols and flavonoids concentrations, as well as the antioxidant activities of leaf extract of three basil cultivars were investigated. seeds of basil cultivars (mikhak, green, purple) were cultivated in sand-loamy soil and drought stresses (75%, 50% and 25% of the field capacity) were applied on six-leave plants. experiments were conducted in a completely randomized design and three repeats. total phenols, total flavonoids and flavonols concentrations of basil leaf extracts and their antioxidant activities were measured. the maximum values (with significant differences) of three groups of non-enzymatic antioxidants and the highest levels of antioxidant activities were observed for green cultivars under mild stresses (75% of the field capacity). it was observed that antioxidant activities were elevated by the increase of the concentration of the plant extract. drought stress results in oxidative stress in basil plants. phenols, flavonoids and flavonols are well-known as strong antioxidants have a role in the plant’s protection against the oxidative stress. in thrice cultivars of basil which were investigated, concentrations and abilities of these compounds to inhibit free radicals were decreased by the increase of the levels of drought stresses. it seems that both basil genotypes and drought stress levels affected the production of antioxidants studied and, consequently, have impacts on the plant inhibitory abilities against the oxidative stress.