مطالعه صفات تشریحی مربوط به برگ و دمگل گونه های سرده پتروسفالوس از تیره آقطیان در ایران

سرده پتروسفالوس از تیره آقطیان دارای 30 گونه در مناطق معتدله نیمکره شمالی جهان بوده که 14 گونه آن شامل 5 گونه انحصاری در ایران گزارش شده است. در این مطالعه، صفات تشریحی شامل 35 صفت مربوط به برگ و 30 صفت مربوط به دمگل با استفاده از میکروسکوپ نوری، بر روی 15 آرایه از 11 گونه سرده پتروسفالوس مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در بین گونه های مورد مطالعه دو تیپ کلی از نظر میان برگ، شش نوع کرک در برگ و پنج نوع کرک در دمگل وجود دارد. بلور اگزالات کلسیم در دمگل و برگ اکثریت گونه ها به غیر از p. plumosus و p. brevis دیده شد. مقطع دمگل، به صورت شش ضلعی، دایره ای و یا بیضوی شکل بود و استوانه آوندی دمگل از حالت کاملا صاف تا کاملا سینوسی متغیر بود. گونه p. wendelboi که از نظر ریخت شناسی تفاوت زیادی با گونه های دیگر دارد، از نظر صفات تشریحی برگ و دمگل نیز به خوبی از سایر گونه ها جدا شده است. گونه های p. kurdicus، p. ghahremanii و دو نمونه p. szovitsii علاوه بر دارابودن مقطع دمگل شش ضلعی، از نظر ریخت شناسی مشابه یکدیگر هستند، به طوری که صفات نام برده برای سایر گونه ها جداکننده نیستند. به طور کلی می توان نتیجه‌گیری کرد که صفات تشریحی برگ و دمگل برای برخی از گونه های مورد بررسی ارزش آرایه‌شناسی دارند.

Leaf and peduncle anatomy of some species of the genus Pterocephalus (Caprifoliaceae) from Iran

Pterocephalus (Caprifoliaceae) consists of 30 species worldwide, mainly distributed in the temperate regions of the northern hemisphere, of which 14 species were reported from Iran, including five endemic ones. In this study, 35 leafrelated traits and 30 pedunclerelated traits were investigated by light microscopy of 15 samples from 11 Iranian species of Ptreocephalus. Our results showed that there were two types of midrib, six types of leaf indumentum and five types of peduncle indumentum. Crystalized calcium oxalate was observed in the leaves and peduncles of most species except in P. plumosus and P. brevis. The profiles of the peduncles were hexagonal, circular or elliptical. The vascular cylinder shape varied from circular to sinuate form. P. wendelboi, with a very different morphology as compared with other species, also exhibited different anatomical characters. The hexagonal sections of peduncle in P. ghahremanii and P. kurdicus and two samples of P. szovitsii were found to be very similar. However, the mentioned characters were found to be less informative or charachterisation of other species. In conclusion, the results showed that the anatomical characters of the leaves and peduncles might have some taxonomic importance in the identification of some species of the genus Pterocephalus.