سیاست‌های کلی برنامه‌های توسعه: مطالعه موردی ایران

هدف: در پژوهش حاضر سعی شده است چگونگی تدوین سیاست‎های کلی در ایران تبیین و منطقی‎سازی شود. طرح پژوهش/ روش‎شناسی/ رویکرد: این پژوهش از نوع مطالعه تحلیلی مبتنی بر گروه کانونی بوده و تلاش کرده است از روش فرایندی برای تدوین سیاست‌‌های کلی برنامه‌‌ای با تاکید بر برنامه هفتم توسعه استفاده کند. یافته‌‌ها: نتایج پژوهش نشان می‌‌دهد که روش ساخت یافته‌‌ای برای تدوین سیاست‌‌های کلی برنامه‎های توسعه وجود ندارد. از این‎رو، با اقتباس از فرایند تدوین خط‎مشی‎های عمومی، فرایندهایی برای تدوین احکام سیاستی به‎دست آمد: 1) شناسایی مسائل عمومی اولویت‎دار به عنوان محورهای اصلی احکام سیاستی؛ 2) شناسایی الزامات ناشی از اسناد بالادستی در تدوین سیاست‌های کلی برنامه‌‎ای؛ 3) شناسایی گزینه‌های خط‎مشی (به مثابه مقوله‌‌های فرعی) برای حل مسائل عمومی از تلفیق منابع نظری، سیاست‌‌های کلی بخشی، و خبره‎سنجی؛ 4) امکان‎سنجی گزینه‌های خط‎مشی؛ و 5) احصای مقوله‎های اصلی به مثابه احکام سیاستی. ارزش/ اصالت پژوهش: مطالعات در زمینۀ چگونگی تدوین سیاست‌‌های کلی برنامه‎ای در ایران با رویکرد حاکمیتی صورت گرفته است. این مطالعه توانست با تمرکز بر روش‎شناسی تدوین خط‎مشی، فرایند قابل‎دفاعی را برای تدوین سیاست‌‌های کلی برنامه‌‌ای در ایران پیشنهاد کند. در ضمن، در این پژوهش 21 مسئله عمومی اولویت‎دار شناسایی شده و احکام سیاستی متناظر با آن‎ها تدوین شده است.

mega-policies of the development plan: a case study of iran

purpose: in the present study, an attempt is made to explain and rationalize the formulation of mega-policies in iran. methodology: this research was an analytical study based on the focus group and tried to use a process method to formulate mega-program policies with an emphasis on the seventh development plan in iran. findings: results show that there is no structured method to formulate general policies for development programs. therefore, by adopting the process of formulating public policies, the following processes have been obtained for formulating policy rulings: 1) identifying priority public issues as the main axes of policy rulings; 2) identifying the requirements arising from the upstream documents in formulating general program policies; 3) identifying policy options (as sub-categories) to solve general problems by combining theoretical resources, general policies, and expertise intervention; 4) feasibility study of policy options; 5) enumerating the main categories as policy rulings. originality: studies have been conducted on how to formulate general program policies in iran with a governance approach. this study has been able to propose a defensible process for formulating general program policies in iran by focusing on policy-making methodology. in addition, in this study, 21 priority public issues have been identified and the corresponding policy rulings for each of them have been formulated.