مدلی برای تمکین مالیاتی در ایران

هدف: این پژوهش به دنبال شناسایی عوامل موثر بر رفتار تمکین مالیاتی مودیان و میزان اثرگذاری عوامل شناسایی‌‏شده بر تمکین مالیاتی با رویکرد داوطلبانه است.طرح پژوهش/ روش‏‌شناسی/ رویکرد: جامعه آماری کلیه مودیان مالیاتی و صاحبان مشاغل در شهر تهران است. نمونه‌‏ای شامل 151 نفر از مودیان مالیاتی (حقیقی) و صاحبان مشاغل انتخاب شده و با پرسشنامه اطلاعات لازم از آن‏ها اخذ شده است. برای انجام این پژوهش از روش نمونه‏‌گیری در دسترس استفاده شده است. نوع پژوهش بر اساس هدف کاربردی است و روش آن بر اساس نحوۀ گردآوری داده‌ها توصیفی است. به منظور تحلیل آماری و برای نیل به هدف یکم پژوهش (شناسایی عوامل موثر بر تمکین مالیاتی داوطلبانه) از روش تحلیل عاملی اکتشافی (کاهش ابعاد) استفاده شده است. برای نیل به هدف دوم پژوهش (تعیین میزان تاثیر عوامل شناسایی‌‏شده بر تمکین مالیاتی) از رگرسیون چندمتغیره استفاده شده است.یافته‏‌ها: با انجام تحلیل عاملی اکتشافی هشت عامل موثر بر تمکین داوطلبانه مالیاتی شناسایی شدند. عوامل به‏‌ترتیب عبارت‎اند از: نگرش به کیفیت خدمات سازمان مالیاتی، مشروعیت، اعتلای عدالت، پیچیدگی، توجه به اخلاق، دانش و اطلاعات مالیاتی، عزم جمعی برای پرداخت مالیات، و ترس و نوع‌‏دوستی. با توجه به نتایج رگرسیون چندمتغیره عوامل نگرش به کیفیت خدمات سازمان مالیاتی، اعتلای عدالت، پیچیدگی، توجه به اخلاق، و ترس و نوع‏‌دوستی بر مولفه تمکین مالیاتی تاثیر معناداری دارند.ارزش/ اصالت پژوهش: دریافت داوطلبانه مالیات یکی از اهداف دولت‏‌ها بوده است. اگر دولتی موفق به دریافت مالیات به صورت داوطلبانه از مردم شود، این امر بر اعتماد اجتماعی و سرمایه اجتماعی تاثیر مثبتی دارد و هم از آن‏جا که باعث می‏‌شود منابع دولت برای عملیات مالیات‏‌ستانی به هدر نرود، باعث افزایش کارایی دولت خواهد بود. شناسایی و بررسی این عوامل می‏تواند برای خط‏مشی‏‌گذاران دارای پیام‏‌های مفیدی باشد تا به فراهم‌‏آوری امکانات لازم برای ارتقای تمکین مالیاتی داوطلبانه بینجامد.

a model of tax compliance in iran

purpose: the purpose of this research was to identify the effective factors of compliance behavior among taxpayers and the extent these factors impact their tax compliance with a voluntary approach.methodology: the statistical population was composed of all taxpayers and business owners in tehran. using the availability sampling method, 151 taxpayers and business owners were selected, and the necessary data were obtained from them through questionnaires. regarding purpose, the research type was applied, and from the viewpoint of data collection method, it was descriptive. also, field, exploratory, and causal survey methods were employed. for statistical analysis and to achieve the first goal of the research (identification of factors affecting voluntary tax compliance), the exploratory factor analysis method (dimension reduction) was used. to achieve the second (determining to what extent the identified factors affect tax compliance), multivariate regression was used.findings: the results of exploratory factor analysis show that eight factors affect voluntary tax compliance including attitude towards the quality of the tax organization’s services, legitimacy, promotion of justice, complexity, observing ethics, tax knowledge and information, collective determination to pay taxes, and fear and altruism. according to the results of multivariate regression, such factors as attitude towards the quality of services of the tax organization, promotion of justice, complexity, observing ethics and fear and altruism have a significant effect on the components of tax compliance.originality: collecting taxes based on taxpayers’ willingness has been one of the goals of governments. if this is realized, it will both have a positive effect on social trust and social capital and help the government save resources that would otherwise be spent for tax collection operations. all these will eventually increase the efficiency of the government. identifying and examining these factors can have useful messages for policymakers as they lead to the provision of necessary facilities to promote voluntary tax compliance.