مدل بروز خودشیفتگی رهبران بر پایه روش مدلسازی ساختاری تفسیری: سازمان‌های دولتی

هدف: پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل بروز خودشیفتگی رهبران و طراحی مدلی به منظور نشان دادن چگونگی شکل ‌گیری این پدیده انجام پذیرفت. طرح پژوهش/ روش‎شناسی/ رویکرد: پژوهش حاضر از نوع پژوهش‌ های آمیخته (با رویکرد کیفی و کمّی) است که از نظر هدف کاربردی و از نظر روش گردآوری اطلاعات پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل خبرگان دانشگاهی و مدیران ارشد سازمان‌ های دولتی هستند که با استفاده از روش نمونه‌ گیری گلوله ‌برفی و بر اساس اصل کفایت نظری اعضای نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده در بخش کیفی مصاحبه نیمه ‌ساختار یافته و در بخش کمّی پرسشنامه است. در این پژوهش، برای تحلیل داده‌ ها در بخش کیفی از روش کدگذاری و نرم افزار atlas.ti و برای تحلیل کمّی از روش مدل‌سازی ساختاری تفسیری بهره گرفته شد. یافته ‌ها: یافته ‌های پژوهش مشتمل بر ارائه مدل شکل ‌گیری خودشیفتگی رهبران در چهار سطح عوامل زمینه ‌ساز، عوامل رفتارساز، بروز پدیدۀ خودشیفتگی، و پیامدهای خودشیفتگی رهبران است. در خصوص تشریح مدل باید ابراز داشت که در سطح اول، عوامل زمینه‌ ساز قرار دارند که باعث ایجاد رفتارهای شکل‌ دهندۀ خودشیفتگی می‌ شوند. این رفتارها که در سطح دوم ظهور می ‌یابند، باعث شکل ‌گیری ابعاد اصلی خودشیفتگی رهبران می‎شوند. در نهایت، در سطح پایانی الگو که برایند مراحل پیشین است، پیامدهای خودشیفتگی رهبران شامل تمرکز در تصمیم‌ گیری، رهبری مغرورانه، مدیریت خودکامه، تحکم بی ‌منطق، و تضعیف توانش فکری و عقلانی رهبر می‌ شوند. ارزش/ اصالت پژوهش: این پژوهش یکی از جدیدترین پدیده ‌های سازمانی تحت عنوان خودشیفتگی رهبران را مورد مطالعه قرار می‌‏دهد و مدلی را در جهت چگونگی شکل‌ گیری آن ارائه می کند که مدیران و رهبران سازمانی را نسبت به چگونگی پیدایش این عارضه آگاه می‌ سازد. پیشنهادهای پژوهشی/ اجرایی: با توجه به مدل شکل‌ گیری خودشیفتگی رهبران که در پژوهش حاضر تشریح شده است، این پژوهش پیشنهادهایی را در جهت جلوگیری از شکل ‌گیری عارضه خودشیفتگی رهبران و زیان‎هایی که این پدیده در سطح فردی و سازمانی به بار می‎آورد، ارائه می‌ نماید.

a model for the emergence of leaders’ hubris based on interpretive structural modeling; case study: government organizations

purpose: this study was conducted to present a model for the emergence of leadership hubris and how this syndrome is formed.methodology: in terms of purpose, the research was applied and to collect data, survey method was used. the statistical population consisted of experts who were selected through snowball sampling method and the sample was based on the principle of theoretical adequacy. the present study combined both qualitative and quantitative approaches. in the qualitative part, the data collection tool was semi-structured interview. coding method, together with atlas.ti software, was used to analyze the data. besides, in the quantitative part, questionnaires were administered and interpretive structural modeling was applied for data analysis.findings: results indicate that the formation of hubris model involving leaders includes four factors and stages as follow: predisposing factors, behavioral factors, the occurrence of hubris syndrome and the consequences arising from hubristic leaders. at the first level are the underlying factors that cause the shaping of hubristic behaviors which later emerge at the second level. then, in the third level, they form the main characteristics of hubristic leaders. eventually, at the final level of the model, the consequences of hubris in leaders occur. they include focus on decision-making, arrogant leadership, authoritarian management, irrational dominance, and weakening of their intellectual capacity. originality: this research studies a recent organizational phenomenon called hubristic leadership and provides a model showing how it is formed. thus, it gives some insight to managers as to the nature and function syndrome.implications: the model of hubristic leadership, as described in the present study, provides suggestions for state organizations to try to prevent its formation as well as the complication and the harmful effects that this phenomenon may bring about.