خصوصی‌سازی در ایران: روایتی عبرت آموز مبتنی بر راه حل خروج از بحران

هدف: هدف این پژوهش بررسی یک مورد از شرکت‌های تولیدی خصوصی سازی ‌شده واگذارشده بر اساس اصل 44 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران است که پس از خصوصی‌ سازی به دلایل مختلف وارد بحران گردیده و موجب ایجاد چالش‌ های امنیتی و اجتماعی متعددی شده است. طرح پژوهش/ روش ‌شناسی/ رویکرد: روش پژوهش مبتنی بر مردم‌ نگاری انتقادی به روش کارسپیکن است که طی آن پژوهشگر بیش از یک سال به بررسی دقیق شرکت مورد مطالعه پرداخته است. یافته ‌ها: بر اساس یافته ‌های این پژوهش مشخص گردید که امکان قرار گرفتن یک شرکت در فهرست خصوصی ‌سازی با برنامه و شگرد خاصی توسط افرادی وجود دارد که از مدتی قبل شرکت مربوطه را تحت رصد خود قرار می ‌دهند تا انتفاع لازم را به ‌دست آورند. در هنگام بروز بحران در اثر سوء مدیریت مبتنی بر منافع خاص غیرتولیدی مالکان جدید نیز مشخص شد که برخی سازمان ‌ها نه ‌تنها کمکی به حل بحران نمی ‌کنند، بلکه ابعاد بحران را نیز تشدید می ‌کنند و عملاً خود به عاملی برای افزایش تنش بین سازمان ‌های دخیل در بحران و به منبع چالش درون شرکت بحران ‌زده تبدیل می گردند.ارزش/ اصالت پژوهش: این پژوهش به ‌طور دقیق و برای اولین بار به ارزیابی یک شرکت خصوصی ‌سازی‌ شده از درون پرداخته و معضلات پیش‌ آمده برای چنین شرکت ‌هایی را به صورت تحلیلی ارائه کرده است. همچنین، راهکارهای برون ‌رفت از چنین چالشی را به‌ طور دقیق و روشن بیان می دارد.پیشنهادهای اجرایی/ پژوهشی: نتایج پژوهش و پیشنهادهای ارائه ‌شده بستر مناسبی را برای جلوگیری از واگذاری های فسادزا فراهم می‌ آورد و در صورت بروز بحران ناشی از رخ دادن چنین معضلی، رهیافت خروج از بحران چنین شرکت هایی را ارائه می‌ کند.

Privatization in Iran: A warning Lesson to Learn to Avoid Crises

Purpose: The purpose of this study is to investigate the case of a privatized manufacturing company assigned under Article 44 of the Constitution, which after privatization entered a crisis for various reasons and caused numerous security and social challenges. Methodology: The research applied critical ethnography using the Carspecken method, based on which the researcher studied the company in detail for a period over a year long.Findings: Findings show that there are some tricky ways open to certain individuals to include a certain company in the list of companies to be privatized. This inclusion is a tricky process planned and monitored long enough before the actual privatization is implemented and it is basically meant to bring about illegitimate profits for the people involved. When the privatization is realized, crisis opens up due to mismanagement which supports special, nonproductive interests of the new owners. Then it becomes clear that such companies not only do not help resolve the crisis, but also increase the dimensions of the crisis and in fact they themselves become a challenging factor to intensify tension among the companies involved.Implications: For the first time in Iran, this study tried to evaluate precisely and analytically the performance of a privatized company and pinpoint the problems it is faced with. It also clearly presents solutions to overcome such a challenge.Recommendations: The results and suggestions of this study provide a good platform to prevent corrupt privatizations; in addition, it helps companies involved in such crises find ways out of them.