تدوین چارچوب مطلوب راهبری شرکتی برای بین‌المللی شدن: مطالعه موردی

تحلیل محیط جهانی صنعت نفت و تحولات آن نشان می‌دهد که صنعت نفت یک بخش ضروری از انرژی و اقتصاد جهان باقی می‌ماند، ولی در یک محیط متفاوت و با ویژگی‌هایی تغییریافته؛ صنعتی با فناوری‌ها، چالش‌ها، الزام ها، فرصت‌ها و بازیگرانی متفاوت که در نتیجه نیازمند بازآفرینی در مدل راهبری شرکتی بازیگران در راستای تطابق با تغییرهای محیطی است. در این راستا، یکی از اصلاحات بنیادین مورد نیاز شرکت ملّی نفت ایران به منظور تطابق با محیط جدید، بین‌المللی شدن است. یکی از اولین اقدام‌ ها در جهت بین‌المللی شدن، تغییر چارچوب راهبری شرکتی با شرایط بازار و دنیای صنعت نفت است. اهمیت این پژوهش در تبیین مدل مطلوب راهبری شرکتی برای افزایش بهره‌وری شرکت ملّی نفت ایران، و به ‌طور کلی اقتصاد ایران تعیین می‌شود. هدف این پژوهش تدوین مدل مطلوب راهبری شرکتی برای شرکت ملّی نفت در راستای بین‌المللی شدن مبتنی بر روش کیفی داده ‌بنیاد است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که مدل مطلوب راهبری شرکتی شامل تغییرهای اساسی در جهت‌گیری کلان راهبری شرکتی در راستای ایجاد توازن میان اهداف تجاری و غیرتجاری به منظور ایجاد بهترین عملکرد در طولانی‌مدت است. به این منظور، باید سازوکارهای داخلی و خارجی راهبری شرکتی در شرکت ملّی نفت ایران تغییر یابد. چارچوب مطلوب راهبری شرکتی زمینه ‌ساز پیامدهایی مانند جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی، دسترسی به شبکۀ توانمندی‌های بین‌المللی و انتقال فناوری، قدرت تاثیرگذاری در مناسبات سیاسی اقتصادی بین‌المللی، و توسعه توانمندی‌های مختلف حاصل از فعالیت ‌های بین‌المللی می‌ شود.

An Optimal Corporate Governance Framework for Internationalization: A case study

An analysis of the international environment of oil industry and its developments shows that the oil industry sector will remain as an essential component of both energy and world economy. However, it will be a quite different environment with different characteristics; meaning, it will be an industry with different technologies, challenges, requirements, opportunities, and players all calling for a change in the business model and corporatebased leading of players on the basis of the environmental changes. One fundamental reform which the National Iranian Oil Company needs to adopt is internationalization in order to adapt to the upcoming environment. A primary step in this regard will be changing the framework of corporate leadership compatible to the market and oil industry domain. The purpose of this article is to present an optimal internationalized model of corporate leadership for the N.I.O.C. based on the grounded theory. Having analyzed the interviews, the final framework was developed. Findings show that the optimal model includes fundamental changes along the macrocorporate leadership and provids a balance between business and nonbusiness goals so that in the long run the best performance can be materialized. To reach this end, internal and external mechanisms of corporate leadership at the N.I.O.C. must be changed. The most important changes in the internal mechanisms will cover ownership pattern, structure of board of directors and its committees, internal and external controls, and the business conduct bylaw. The most significant changes in the external mechanisms must occur in the statute law of the N.I.O.C., legal supervisions independent of this company and independent auditing. The optimal framework will bring about such outcomes as raising foreign capital, access to international capabilities and technology transfer, ability to impact international politicaleconomic relations and developing various capabilities arising from international activities.