بررسی پدیدارنگارانه عوامل محدودکننده خوشه صنعت فرش استان سیستان و بلوچستان: با تاکید بر سطح منطقه‌ ای و ملّی

مطابق با استانداردهای جهانی و رهنمودهای سازمان های بین المللیِ هدایت کننده خوشه های صنعتی، فرایند پیاده سازی خوشه های صنعتی مستلزم انجام پیش اقدام هایی است که در پیاده سازی موفق خوشه ها تاثیرگذار هستند. مانند بررسی چالش های پیشاروی خوشه مورد نظر برای شناسایی عوامل تقویت کننده یا محدودکننده محیط خوشه. این در حالی است که بررسی منابع موجود نشان می دهد که کشورهای درحال توسعه، مقدمه های راه اندازی راهبرد خوشه سازی را فراموش کردند و برخلاف استقبال قابل توجه این کشورها، نتایج مناسبی کسب نکردند. از این رو، پژوهش حاضر با بکارگیری رویکرد پدیده نگاری، سعی بر پایش عوامل محدودکننده محیط خوشه صنعت فرش استان سیستان و بلوچستان از نگاه ذی نفعان دارد. خوشه تحت مطالعه شامل بیش از بیست شرکت خصوصی و دولتی تولیدکننده می شوند که بیش از 6000 نیروی کار و بافنده را در این استان به کار مشغول داشته اند. تجزیه وتحلیل پدیدارنگاری نشان می دهد که از نظر ذی نفعان، مشکلات ساختاری به همراه شرایط خاص استان سیستان و بلوچستان که تحت عنوان عوامل زمینه ای از آن یاد می شود، محیطی محدودکننده برای عملکرد موفق خوشه ایجاد نموده اند. ضمن این که چالش هایی در سطح کلان تر که به سیاست های اقتصادی و سیاسی کشور ایران در رابطه با صنعت فرش برمی گردد، به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر خوشۀ این صنعت تاثیرگذار هستند.

Phenomenographical Study of the Factors Limiting Carpet Industry Cluster in Sistan and Baluchestan Province: with an Emphasis on Regional and National Levels

Based on international standards and directives of international organizations which lead the industrial clusters, successful implementation of such clusters involves some preliminary measures. An example of these is the challenges related to the cluster needed to identify the supporting and limiting factors pertaining to it. A study of the existing resources showed that the developing countries have already started the implementation of cluster strategy; however, unlike their noticeable endeavors in this regard, they haven rsquo;t yet acquired satisfactory results. Applying phenomenographical approach, an empirical study was conducted to identify obstacles and constraints facing the carpet industry cluster in Sistan and Baluchestan province of Iran. This cluster contained 23 private and public firms involved in the carpet industry and more than 6000 weavers and other relevant human resources. Phenomenographical analysis shows that from the viewpoint of stakeholders, structural problems together with the special conditions of this province, which are referred to as contextual factors, have created a limiting environment for successful performance of the cluster.