بررسی ساختار ژنتیکی جمعیت های وحشی و کارگاهی ماهی سفید rutilus kutum kamensky, 1901 با استفاده از ده نشانگر ریزماهوار

ماهی سفید (r. kutum) یکی از مهم ترین ماهیان استخوانی دریای خزر بوده که بازسازی ذخایر آن از طریق رهاسازی لاروهای حاصل از تکثیر مصنوعی به طبیعت انجام می گیرد. در بررسی حاضر، تنوع و ساختار ژنتیکی جمعیت های وحشی (خلیج گرگان و گمیشان) و کارگاهی مورد استفاده در بازسازی ذخایر مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفت. بدین منظور از ده جایگاه ریزماهواره استفاده شد که همگی چند شکلی نشان دادند. میانگین آللی برای نمونه های وحشی گمیشان و خلیج گرگان و همچنین نمونه های کارگاهی به ترتیب 9/4، 8/9 و 8 به دست آمد. میانگین هتروزیگوسیتی مشاهده شده نیز برتیب 0/08، 0/798 و 0/728 برای نمونه های وحشی گمیشان و خلیج گرگان و نمونه های کارگاهی به دست آمد. با وجود پایین تر بودن تنوع آللی و هتروزیگوسیتی نمونه های کارگاهی نسبت به وحشی، تفاوت معنی داری از این لحاظ مشاهده نشد. از 30 تست مورد ارزیابی، 26 مورد انحراف معنی دار از تعادل هاردیوینرگ نشان دادند. همچنین کسری هتروزیگوسیتی بالایی در برخی از جایگاه ها مشاهده شد. متوسط میزان fst و rst به عنوان شاخص هایی از تمایز ژنتیکی به ترتیب 0/018 و 0/044 بدست آمد که حاکی از تمایز پایین بین نمونه های مورد بررسی بود. بالاترین میزان فاصله ژنتیکی بین نمونه های کارگاهی و خلیج گرگان مشاهده شد. بر طبق نتایج حاصل از ترسیم دندروگرام upgma نیز نمونه های وحشی در گروهی جدا از نمونه های کارگاهی قرار گرفتند. باتوجه به نتایج بدست آمده، به نظر می رسد جمعیت های وحشی ماهی سفید در مناطق مورد بررسی از غنای آللی و تنوع ژنی مناسبی برخوردار می باشند. با این وجود باتوجه به تداوم برنامه های بازسازی ذخایر از طریق تکثیر مصنوعی، ایجاد تدابیر مناسبی جهت حفظ و تقویت تنوع مشاهده شده در جمعیت های وحشی امری ضروری می باشد.

Investigating the genetic structure of wild and hatchery populations of Kutum Rutilus kutum Kamensky, 1901 using ten microsatellite markers

Kutum (R. kutum) is regarded as the most important commercial bony fish in the southern Caspian Sea. Restocking of this fish is done by releasing the larva produced by artificial propagation. In the present study, genetic diversity and structure of wild populations (caught in Gorgan bay and Gomishan wetland) and hatchery population used for restocking were investigated and compared using ten microsatellite loci. The microsatellite loci showed high polymorphism. The mean number of alleles was 9.4, 8.9 and 8 for Gomishan wetland, Gorgan bay and hatchery samples, respectively. The mean observed heterozygosity was 0.80 for Gomishan wetland samples, 0.798 for Gorgan bay samples and 0.728 for hatchery samples. Despite the lower levels of allelic diversity and heterozygosity of hatchery samples, no significant difference was observed in this respect. Twenty six cases out of 30 tests showed significant deviation from HardyWeinberg equilibrium. Moreover, high deficiency of heterozygosity was observed in some of loci. The mean values of Fst and Rst as the indices of genetic differentiation were obtained 0.018 and 0.044 respectively indicating low differentiation between the samples. The highest value of genetic distance was observed between Gorgan bay and hatchery samples. According to UPGMA dendrogram, the wild samples were separated from the hatchery ones. According to the obtained results, wild populations of Kutum had proper allelic and gene diversity in the investigated regions. However, considering the persistence of restocking programs by artificial reproduction, it is necessary to establish appropriate strategies to maintain and improve the observed diversity in wild populations.