بررسی تنوع ریختی درون گونه ای ماهی سبزوگ (cyprinion watsoni day, 1872) در حوضه های آبریز جنوب و جنوب شرق ایران بر اساس ریخت سنجی هندسی

این تحقیق با هدف بررسی تنوع ریختی درون گونه ای ماهی سبزوگ (cyprinion watsoni) بر اساس روش ریخت سنجی هندسی در جنوب و جنوب شرق ایران به منظور درک برخی قابلیت های سازش پذیری ریختی این ماهی نسبت به عوامل محیطی انجام شد. طی عملیات نمونه برداری در تابستان 1391، تعداد 9 جمعیت شامل 270 قطعه ماهی سبزوگ از چهار حوضه آبریز جنوب و جنوب شرق ایران توسط الکتروشوکر صید و بلافاصله پس از بیهوشی در عصاره پودر گل میخک یک گرم در لیتر، در فرمالین 4 درصد تثبیت و به آزمایشگاه منتقل شدند. از نیم رخ چپ تمامی نمونه ها تصاویر دیجیتال تهیه شد. تعداد 15 لندمارک هم ساخت بر روی تصاویر تعریف و با استفاده از نرم افزار tpsdig2 رقومی سازی شدند. داده های شکل بدن با استفاده از روش های تجزیه و تحلیل مولفه های اصلی (pca)، تغییرات شکلی متعارف (cva) و تحلیل خوشه ای (cluster analysis) مورد بررسی قرار گرفتند. تفاوت های شکل بدن بین ماهی های تمامی ایستگاه های مورد مطالعه معنی دار بود (p<0/01). براساس نتایج جمعیت ماهیان، رود بستک از نظر شکل بدن از سایر جمعیت ها متمایز بودند. نمونه های قنات سرزه، ایلود، جگین و سرباز دارای ارتفاع بدن بیشتری بودند، جمعیت های رودخانه های ایلود، کش، ماشکیل، هلیل رود و جگین نسبت به سایر جمعیت ها دارای طول سر بیشتری بوده و نمونه های رودخانه های ایلود، هلیل رود و جگین نسبت به بقیه ارتفاع سر بیشتری داشتند. اما صفاتی که جمعیت رودخانه بستک را از سایرین متمایز کرد، داشتن کمترین ارتفاع بدن، طول سر بیشتر، موقعیت دهان بالاتر و ساقه دمی کوتاه تر بود. نتایج این مطالعه جنبه هایی از پاسخ های ریختی ماهی سبزوگ به فشارهای گزینش گر محیطی را آشکار ساخت که می تواند در مطالعات تبارشناسی و سیستماتیک این جنس بسیار مفید باشد.

Interspecies morphological variation of Cyprinion watsoni (Day, 1872) from southern and southeastern inland water basins of Iran based on Geometric morphometrics method

This study was conducted to investigate the interspecies morphological variation of Sabzug (Cyprinion watsoni) in response to environmental factors using geometric morphometrics method in Southern and Southeastern Iran. Hence, nine populations including 270 specimens of Sabzug were collected from four Southern and Southeastern basins of Iran during summer 2012 using electrofishing. The specimens were anesthetized in clove solution 1gl1, fixed into 4% formalin and then transported to the laboratory for further examinations. The left view of specimens was photographed and fifteen landmarkpoints were defined and digitized on 2D images using tpsDig2 software. The shape data were analyzed based on Principal Component Analysis (PCA), Canonical Variate Analysis (CVA) and Cluster Analysis (CA). The results revealed a significant difference between populations in terms of body shape (P<0.01). Also, the Bastak population was considerably separated from all other populations. The results can be summarized as: the Sarze, Ilood, Jegin and Sarbaz populations had more body height, in Ilood, Kash, Mashkil, HalilRood and Jegin the head was longer and in Ilood, HalilRood and Jegin the head height were more than other populations. The Bastak population was differentiated due to possessing the least body height, longer head, more upwarded mouth and less caudal peduncle length than others. These results revealed some morphological responses of Sabzug to environmental selective pressures, which can be used in taxonomic and systematic study of the genus Cyprinion.