کاربرد روش ریخت سنجی هندسی در مطالعات انعطاف پذیری ریختی در ماهیان؛ مطالعه موردی مقایسه شکل بدن جمعیت های ماهی گورخری Aphanius sophiae (Heckel, 1847) چشمه علی دامغان و رودخانه شور اشتهارد

شکل بدن نه تنها انعکاس دهنده ویژگی های ژنتیکی بلکه منعکس کننده وضعیت محیط زندگی و زیستگاه ماهی نیز است. از این رو، این پژوهش با هدف کاربرد روش ریخت سنجی هندسی لندمارک پایه در بررسی انعطاف پذیری ریختی در دو جمعیت ماهی گورخری (a. sophiae) ساکن آب شیرین (چشمه علی دامغان) و آب شور (رودخانه شور اشتهارد) به اجرا درآمد. تعداد 86 نمونه ماهی گورخری از چشمه علی (52 عدد) و رودخانه شور (34 عدد) نمونه برداری گردید. از سمت چپ سطح جانبی نمونه ها با استفاده از دوربین دیجیتال عکسبرداری شد. بر روی تصاویر دو بعدی حاصل تعداد 15 نقطه لندمارک با استفاده از نرم افزار tpsdig2 قرار داده شد. داده های حاصل پس از آنالیز پروکراست، با استفاده از روش های آماری چند متغیره dfa و t test هتلینگ به صورت جداگانه برای هر دو جنس مورد تحلیل قرار گرفتند. شکل اجماع جنس های نر و ماده هر دو جمعیت به تفکیک در شبکه تغییر شکل توسط نرم افزار morphoj مصورسازی شد. نتایج نشان داد که تفاوت معنی داری بین شکل بدن جنس های نر و ماده هر دو جمعیت وجود دارد (0/001 >p). الگوهای تفاوت ریختی مشاهده شده در هر دو جنس شامل پهنای بدن و ساقه دمی و موقعیت باله سینه ای بود. نتایج این پژوهش، جدایی ریختی وابسته به زیستگاه، تغییرپذیری ریختی و تکامل در حال پیشرفت شکل بدن دو جمعیت ماهی گورخری را تحت تاثیر شرایط محیطی محل زیست نشان داد.

Application of geometric morphomerics approach in phenotypic plasticity investigations of fishes: A case study of killifish Aphanius sophiae (Heckel, 1847) body shape comparison in Cheshme Ali (Damghan) and Shour River (Eshtehard)

The phenotype of an organism not only reflects its genome, but also it can display its habitat and life style features. Hence, this study was aimed to apply the landmark based geometric morphometric method in the study of the phenotypic plasticity of killifish (A. sophiae) from Cheshme Ali Damghan and Shour river of Eshtehard. A total of 86 specimens were sled from Cheshme Ali (52 specimens) and Shour river (34 specimens). The left side of each specimen was photographed using a digital camera and fifteen landmark points were digitized on 2D images using TpsDig2. The landmark data of the two sexes of both populations were analyzed separately using DFA and T test Hotelling after GPA superimposition. The patterns of body shape differences between the two sexes of both populations were illustrated. The results revealed significant differences between the body shape of two sexes in both populations (P<0.001). The morphological difference patterns between the two sexes were found in the depth of the body and caudal peduncle and the position of the pectoral fin. The findings of this study suggest that different characteristics of the habitats have driven changes in the morphological attributes of the inhabitant killifish populations along with geographical separation as evolutionary factors.