استفاده از شاخص‌‌های ساپروبی و هیلسنهوف در ارزیابی کیفیت آب پایین‌دست رودخانه تجن به‌منظور رهاسازی بچه ماهیان

هدف از این مطالعه، شناسایی جوامع زئوپلانکتونی، ماکروبنتوزی و تعیین کیفیت آب با استفاده از شاخص‌های ساپروبی و هیلسنهوف در پایین‌دست رودخانه تجن با هدف بررسی محل رهاسازی بچه ماهیان می‌باشد. در این تحقیق در مسیر رودخانه تجن از پایین‌دست پل تجن تا مصب رودخانه، تعداد 7 ایستگاه انتخاب شده و نمونه‌برداری از اردیبهشت تا مهر ماه 1401 به صورت ماهانه صورت گرفت. در نمونه‌برداری از زئوپلانکتون، 100 لیتر آب توسط تور مخروطی پلانکتون فیلتر شد. نمونه‌برداری از ماکروبنتوز توسط دستگاه گراب ( 225 سانتی‌متر مربع) و نمونه‌بردار سوربر (1600 سانتی‌متر مربع) با سه تکرار در هر ایستگاه انجام گردید. در مجموع 25 گونه زئوپلانکتون طی نمونه‌برداری یک ساله در ایستگاه‌های مختلف از گروه‌های هولوپلانکتون و زئوبنتوزها شناسایی شدند. طی این بررسی تعداد 8 خانواده شامل chironomidae، simuliidae، baetidae، hydropsychidae، gammaridae، lumbriculidae، spionidae و erpobdellidae شناسایی شدند. نتایج نشان داد که تمامی ایستگاه‌ها به‌طور متوسط در طبقه کیفی β-mesosaprobity با آب نسبتاً آلوده قرار دارند. براساس شاخص زیستی هیلسنهوف درجه آلودگی آلی و کیفیت آب در ایستگاه‌های مختلف از طبقه کیفی عالی (بدون آلودگی) در ایستگاه‌های 6 و 7 (در فاصله 1 کیلومتری خط ساحلی و مصب) تا طبقه  متوسط با آلودگی در حد نسبتاً قابل توجه در ایستگاه 1 و 2  (بعد از پل تجن و 15 کیلومتر پایین‌تر از پل تجن) قرار گرفتند. با توجه به نتایج حاصل می‌توان گفت که این شاخص‌ها برای ارزیابی کیفیت آب رودخانه تجن مناسب بوده و برای ایستگاه‌های 6 و 7 باید از شاخص‌های سازگارتری استفاده گردد. ایستگاه 4 در فاصله 7 کیلومتری ساحل دریا (سوته) با آلودگی اندک از بهترین شرایط کیفیت آب برخوردار بود، بدین ترتیب به‌نظر می‌رسد بهترین محل رهاسازی بچه ماهیان به‌لحاظ شرایط کیفی آب در سوته می‌باشد. با توجه به نزدیکی فاصله کیفی آب در منطقه مورد مطالعه، برای تعیین محل دقیق رهاسازی بچه‌ماهیان باید پارامترهای زیستگاهی را مورد توجه قرار داد.

the use of saprobi and hilsenhof indicators in assessment the water quality downstream of tajan river in order to release fish fry

the purpose of this study is to identify the zooplankton and macrobenthic communities and to determine the water quality using the saproby and hilsenhoff indices in the downstream of tajan river with the aim of investigating the place of release fish fry. in this research, 7 stations were selected along the tajan river from the downstream of tajan bridge to the mouth of the river and sampling was done monthly from may to october 2022. in zooplankton sampling, 100 liters of water were filtered by a plankton cone net. sampling of macrobenthoz was done by grab device (225 cm2) and sorber sampler (1600 cm2) with 3 repetitions in each station. a total of 25 zooplankton species were identified during one-year sampling in different stations from holoplankton and zoobenthoz groups. during this survey, 8 families including chironomidae, simuliidae, baetidae, hydropsychidae, gammaridae, lumbriculidae, spionidae and erpobdellidae were identified. the results showed that all the stations are on average in the β-mesosaprobity quality class with relatively polluted water. based on hilsenhoff biological index, the degree of organic pollution and water quality in different stations range from the high quality class (no pollution) in stations 6 and 7 (at a distance of 1 km from the coastline and the estuary) to the medium class with relatively significant pollution in station 1 and 2 (after tajan bridge and 15 km below tajan bridge). according to the results, it can be said that these indicators are suitable for evaluating the water quality of tajan river and more suitable indicators should be used for stations 6 and 7. station 4 at a distance of 7 km from the sea coast (soteh) had the best water quality conditions with little pollution, thus it seems that the best place to release fish fry in terms of water quality conditions is in soteh. due to the proximity of the water quality distance in the study area, habitat parameters should be taken into account to determine the exact location of the release of fish fry.