بررسی ژنتیکی مولدین فیل ماهی (huso huso)، توصیه هایی برای مدیریت ذخایر و آبزی پروری

فیل ماهی (huso huso) یکی از مهمترین گونه های پرورشی خاویاری ایران است که مدیریت موثر این گونه جهت حفظ ذخایر و توسعه آبزی پروری، نیاز به آگاهی از ساختار، الگوهای جفت شدن و تنوع ژنتیکی مولدین آن دارد. هدف از این پژوهش ارزیابی تنوع ژنتیکی مولدین پرورشی نسل اول در دو مرکز بانک ژن زنده موسسه تحقیقات بین المللی تاسماهیان دریای خزر و مرکز بازسازی و حفاظت از ذخایر ژنتیکی ماهیان خاویاری شهید بهشتی استان گیلان با استفاده از نشانگر مولکولی ریزماهواره بود. نمونه بافت باله دمی 147 مولد و پیش مولد فیل ماهی پرورشی در دو سایت پرورش ماهیان خاویاری (47 نمونه از مرکز بانک ژن و 100 نمونه از مرکز شهید بهشتی) در سال های 1399- 1397 جمع آوری شدند. dna ژنومی جهت تکثیر جایگاه های ریزماهواره با استفاده از استات آمونیوم استخراج گردید. چهار جایگاه ریزماهواره ( ls68، ls57، ls19 و ls39) جهت بررسی تنوع ژنتیکی در دو گروه از ماهیان مورد مطالعه تکثیر شد. از بین 147 نمونه فیل ماهی دو جمعیت مورد مطالعه، 198 آلل شناسایی شد (123 آلل در جمعیت مولدین بانک ژن و 75 آلل در جمعیت مولدین شهید بهشتی) که تمامی آن ها به صورت دو باندی بودند. تنوع ژنتیکی در دو جمعیت بانک ژن و مرکز شهید بهشتی به ترتیب 0.44 و 0.68 بود. نتایج نشان داد که مولدین مرکز شهید بهشتی از غنای آللی و تنوع ژنتیکی مناسب و مولدین بانک ژن از غنای آللی مطلوب ولی شاخص هتروزیگوسیتی کاهش یافته برخوردار بودند. شاخص تمایز ژنتیکی (fst ) بین دو جمعیت 0.34 بود که نشان دهنده تمایز ژنتیکی پایین بین دو جمعیت مورد مطالعه بود. همچنین فاصله و شباهت ژنتیکی nei بر اساس ماتریکس جمعیت به ترتیب، 1.491 و 0.225 بود، در حالیکه بر اساس آنالیز واریانس مولکولی (amova) تنوع ژنتیکی بین دو جمعیت فیل ماهی مورد مطالعه 92 درصد و داخل جمعیت 8 درصد مشخص شد. مطالعه ژنتیکی جمعیت های فیل ماهی در دو مرکز مهم شیلاتی کشور توانست اطلاعات اولیه شرایط ژنتیکی ذخایر این ماهیان با ارزش را از نقطه نظر حفاظت ذخایر و نیز برنامه های مدیریتی آبزی پروری تجاری، فراهم سازد.

genetic characterization of great sturgeon (huso huso) brood stocks, recommendations for the conservation management and aquaculture

the great sturgeon, huso huso, is one of the most important cultured sturgeon species in iran, which effective management of aquaculture production of this species requires knowledge of broodstock structure, mating patterns, and genetic diversity of broodstock. the aim of the present study was the application of microsatellite dna analysis for genetic diversity assessment in the first generation of cultured great sturgeon farmed at two centers of the live gene bank at the international sturgeon research institute and shahid dr. beheshti center for restoration and conservation of genetic stocks of sturgeon in guilan province. fin clips were sampled from 147 spawners and pre-spawners of great sturgeon at the two centers (47 samples from gene bank and 100 samples from shahid beheshti) in 1397-1399. genomic dna for amplification of microsatellite loci was extracted using ammonium acetate. four microsatellite loci (ls68, ls57, ls19, and ls39) were amplified for examination of the genetic diversity of the two group studied sturgeons. within 147 individuals of the great sturgeon, 198 alleles were detected (123 alleles in genebank and 75 alleles in shahid beheshti stocks) and all loci were disomic. the genetic diversity in gene bank and shahid beheshti populations were 0.44 and 0.68, respectively. results showed that the shahid beheshti center broodstocks had good allelic richness and genetic diversity and the gene bank broodstocks had good allelic richness but with reduced heterozygosity index. the genetic differentiation index (fst) between the two populations was 0.34, which indicated a low genetic differentiation between the two populations. also, the genetic distance and similarity of nei based on the population matrix were 1.491 and 0.225, respectively, while based on analysis of molecular variance (amova) genetic diversity between the two populations of great sturgeon was 92% and within the population was 8%. genetic study of fish populations in two important fisheries centers of the country was able to provide basic information on the genetic conditions of the stocks of these valuable fish from the point of view of conservation of stocks as well as commercial aquaculture management programs.