ارزیابی بهداشتی فلزات سنگین (سرب، روی، کادمیوم و مس) در عضله، کبد، گناد، روده و انگل‌های گوارشی اردک ماهی (esox lucius) تالاب انزلی

تحقیق حاضر به منظور سنجش و ارزیابی بهداشتی فلزات سنگین (سرب، روی، کادمیوم و مس) در عضله، کبد، گناد، روده و انگل های گوارشی اردک ماهی(esox lucius) درتالاب انزلی انجام شد. بدین منظور تعداد 90 قطعه اردک ماهی در طول سال 1399 و در فصل تولید مثل (زمستان) از تالاب انزلی نمونه برداری شدند. طی دوره آزمایش، طول کل، طول چنگالی، طول استاندارد و وزن کل اندازه گیری شدند. همچنین، سن و جنسیت ماهیان نیز تعیین شد. پس از تخلیه امعاء و احشا، بافت عضله، گنادها، روده، کبد و انگل ها جدا شدند. سپس، هضم شیمیائی و آنالیز فلزات انجام شد. نتایج نشان داد کبد (بویژه مس:mg/kg  22.270 و روی: mg/kg 99.201) و روده (بویژه مس:mg/kg  650.1 و روی: mg/kg 605.014) دارای بالاترین مقادیر فلزات سنگین در اردک ماهی بود (p<0.05). بررسی بین دو جنس نر و ماده اردک ماهی بیان کننده عدم وجود اختلاف معنی دار در بیشتر موارد بود (p>0.05) همچنین ماهیان با سن متوسط دارای مقادیر بالاتری از فلزات سنگین بودند (p<0.05). با این حال، این مسئله دقیق نبوده و در بسیاری از موارد هم سن تاثیر معنی داری نداشت (p>0.05) علاوه بر این، مقادیر بالای فلز سنگین در انگل های ماهیان مشاهده شد (p<0.05). به نظر می رسد که انگل ها به عنوان جذب کننده فلزات سنگین یا انتقال دهنده آن ها از محیط بیرون به بدن ماهی عمل می کنند. از نظر فلزات سنگین نیز میزان سرب (میانگین کل اندام ها:mg/kg  0.005) و کادمیوم (میانگین کل اندام ها:mg/kg  0.0105) نسبت به دو فلز سنگین دیگر کمتر بود. میزان حد مجاز مس، سرب و کادمیوم در بیشتر موارد پایین تر از حد استانداردهای مجاز سازمان بهداشت جهانی بود. از آن جایی که مقادیر فلزات سنگین در عضله و حتی گنادهای اردک ماهی (از نظر خوراکی) بسیار کمتر از حد مجاز تعیین شده می باشد می توان بیان کرد که از لحاظ مصرف انسانی مشکلی وجود ندارد و تا حدودی از وجود این عناصر در ماهیان چشم پوشی کرد. ولی مصرف خوراکی کبد و روده بالاترین خطر را در بین اندام ها داراست. ضمن اینکه مصرف خوراکی دو جنس مختلف اردک ماهی تفاوتی در میزان جذب فلزات سنگین و اثر آن در انسان ندارد.

health assessment of heavy metals (pb, zn, cd and cu) in muscle, gonads and probable digestive parasites of pike

the present study was performed to measure heavy metals (pb, zn, cd and cu) in the muscle, liver, gonad, intestine and digestive parasites of pike (esox lucius) in anzali wetland. for this purpose, 90 fish pike were sampled from anzali wetland during 2020 and in the reproductive season (winter). during the experiment, total length, fork length, standard length and total weight were measured. the age and sex of the fish were also determined. after emptying the viscera, muscle tissue, gonads, intestines, liver, and parasites were isolated. then, chemical digestion and metal analysis were performed. the results showed that liver (especially copper: 220.270 mg / kg and zinc: 99.199 mg / kg) and intestine (especially copper: 650.1 mg / kg and zinc: 605,014 mg / kg) had the highest levels of metals. it was heavy in duck fish (p<0.05). the study showed that there was no significant difference between males and females in most cases (p>0.05). also, middle-aged fish had higher amounts of heavy metals (p<0.05). however, this was not accurate and in many cases the same age did not have a significant effect (p>0.05). in addition, high amounts of heavy metal were observed in fish parasites (p<0.05). parasites appear to act as absorbers of heavy metals or transport them from the outside environment to the fish body. in terms of heavy metals, the amount of lead (average of total organs: 0.005 mg / kg) and cadmium (average of total organs: 0.0105 mg / kg) was lower than the other two heavy metals. copper, lead, and cadmium levels were in most cases below the who standards. since the amount of heavy metals in the muscle and even the gills of duckfish (in terms of food) is much less than the allowable limit, it can be said that there is no problem in terms of human consumption and to some extent the presence of these elements in the fish ignored. but oral consumption of the liver and intestines has the highest risk among the organs. in addition, the oral consumption of two different species of duck fish does not differ in the rate of absorption of heavy metals and its effect on humans.