بررسی اولویت غذایی ماهی قزل آلای خال قرمز salmo trutta linnaeus, 1758 در رودخانه های حویق، شفارود، تنکابن و لار

قزل آلای خال قرمز ماهی آسیب پذیر از آزادماهیان بوده و در بالادست اغلب آبهای شیرین حوزه ایرانی دریای خزر منجمله رودخانه های حویق، شفارود، تنکابن و لار انتشار دارد. این بررسی از زمستان 1388 تا پاییز 1389 و با هدف آشنایی با عادت تغذیه ای این ماهی و تغییرات آن در رودخانه ها، فصول سال و اندازه ماهی صورت گرفت و از دستگاه الکتروشوکر ، تور پرتابی و قلاب دستی جهت صید ماهیان استفاده شد. ماهیان مورد بررسی دارای اوزان 1.87 تا 893.9 (میانگین 89.80±71.40) گرم، طول کل 46 تا 462 (میانگین 64.94± 161.00) میلیمتر و سن +0 تا +7 (3 ساله ها غالب) بودند. میانگینهای شاخص های شدت تغذیه (if) 327.07± 344.16 ، پری لوله گوارش (gsi) 5.58±7.17 و طول نسبی لوله گوارش (rlg) 0.10±0.89 برآورد گردید که با استفاده از آزمون کروسکالوالیس بین رودخانه ها از نظر این شاخص ها و طول و وزن نمونه ها اختلاف آماری مشاهده گردید. شاخص تهی بودن لوله گوارش (cv) نیز صفر (0) تعیین گردید. در لوله گوارش قزل آلای خال قرمز مناطق مطالعاتی 56 خانواده از 20 راسته جانوری شامل شکم پایان، دوکفه ایها ، زالوها ، کرمهای کم تار ، ناجورپایان ، جورپایان ، قاب بالان ، دوبالان ، یکروزه ها ، نیم بالان ، پرده بالان، پروانه ها، مگالوپترا، سنجاقکها، جوربالان، بهاره ها، بال موداران، عنکبوتهای آبی، کلیسرداران و آزادماهی شکلان مشاهده شد که دوبالان، قاب بالان و بال موداران بترتیب با 12 ، 7 و 6 خانواده، بیشترین تنوع را در محتویات غذایی قزل آلای خال قرمز دارا بودند. نتایج بررسی کنونی نشان داد که تغییرات اولویت غذایی بر حسب ایستگاه، فصل، سن و جنسیت ماهیان اندک می باشد بطوری که خانواده های chironomidae، simuliidae و baetidae در تمامی رودخانه ها، heptageniidae در 3 رودخانه و tipulidae در رودخانه شفارود بعنوان طعمه اصلی بودند. همچنین خانواده baetidae در 4 فصل، chironomidae در 3 فصل، simulidae و hydropsychidae در 2 فصل و heptageniidae و tipulidae در یک فصل سال غذای ترجیحی بودند. خانواده های chironomidae و baetidae در تمامی گروه های سنی مورد مطالعه و خانواده های heptageniidae و simuliidae هر کدام در دو گروه سنی به عنوان غذای اصلی میباشند و تفاوتی بین دو جنس نر و ماده از این نظر مشاهده نشد. در یک جمع بندی میتوان گفت که این ماهی در منطقه مطالعاتی، گونه ای بنتوزخوار و وسیع خوار میباشد.