تاثیر پارامترهای هندسی الگوی انفجار بر خرج ویژه بهینه به کمک الگوریتم‌های خفاش و جستجوی کلاغ، مطالعه موردی: معدن سنگ ‌آهن سادات سیریز زرند

چال زنی و انفجار، ازجمله مهم‌ترین مراحل استخراج در معادن روباز هستند که بهینه سازی آنها می تواند در کاهش حجم حفاری، میزان مصرف مواد منفجره و درنهایت هزینه های استخراج معادن سطحی موثر باشد. در این تحقیق، بر اساس مطالعات میدانی، تعداد 11 پارامتر حاصل از 130 مجموعه انفجار عملی در معدن سنگ‌آهن سادات سیریز زرند برداشت‌شده و ثبت گردید که 60 سری در ماده معدنی و 70 سری آن در باطله بودند. با توجه به ضریب همبستگی پایین بین داده های باطله، فقط محاسبات مربوط به ماده معدنی در نظر گرفته شد. خرج ویژه این معدن با شش تابع مختلف ریاضی توسط نرم‌افزار spss مدل سازی گردید و از بین آنها مدل تابع چندجمله ای با ضرایب غیر صحیح برای پیش‌بینی خرج ویژه انتخاب شد. بهینه سازی خرج ویژه توسط دو الگوریتم خفاش و جستجوی کلاغ انجام گردید. با توجه به الگوهای پیشنهادی، میزان خرج ویژه بهینه با الگوریتم‌های خفاش و جستجوی کلاغ به ترتیب 0.66 و 0.703 کیلوگرم بر مترمکعب به دست آمد و معلوم شد مقدار بهینه‌شده با الگوریتم خفاش، نتیجه مناسب‌تری را پیشنهاد می دهد. با آنالیز حساسیت، پارامترهای حساس و موثر در این معدن برای خرج ویژه مشخص شدند. این آنالیز نشان داد، همه پارامترهای هندسی ورودی به‌کاررفته در مدل سازی نسبت به خرج ویژه از حساسیت قوی برخوردار هستند و از بین آنها ضریب سفتی، بیشترین و خرج کل مصرفی، کم‌ترین حساسیت را دارد.