بررسی هیدرولیکی شکست سد و اثرات آن بر پایین دست با استفاده از نرم‌افزار Mike-Flood (مطالعه موردی سد مخزنی میرزای شیرازی)

سیلاب ناشی از شکست سد، یکی از فاجعه آمیزترین حوادث در طی دو قرن اخیر بوده است. در این نوع سیلاب حجم قابل توجهی آب در مدت زمان کوتاهی در پایین دست رودخانه رها شده و موجب پیدایش امواج عظیم در پایاب می گردد. با توجه به ماهیت شکست سد، استفاده از مدل های ریاضی برای شبیه سازی پیشروی و انتشار سیل ناشی از آن امری معمول است. در پژوهش حاضر شبیه سازی هیدرولیکی شکست سد مخزنی در حال ساخت میرزای شیرازی واقع در استان فارس موردبررسی قرار گرفته است. به منظور بررسی و روندیابی سیلاب ناشی از شکست سد میرزای شیرازی از نرم افزار mike-flood استفاده شده است. در این تحقیق دو سناریو محتمل شکست سد: 1) شکست بر اثر روگذری به صورت آنی؛ و2) شکست بر اثر روگذری به صورت تدریجی بررسی شده است. در سناریو شکست آنی حداکثر دبی سیلاب در مقطع شکست 118000، و در سناریو شکست تدریجی 80000 مترمکعب بر ثانیه می باشد. میانگین سرعت پیشروی آب در بستر رودخانه در شکست آنی 10.02، و در شکست تدریجی 5.06 متر بر ثانیه است. همچنین بررسی خسارت نشان می دهد که بر اثر سیلاب ناشی از شکست سد میزان خسارت در سناریو شکست تدریجی 5578 و در سناریو شکست آنی 9136 میلیارد ریال خواهد بود.

Investigating the Hydraulics of dam break and its effects on the downstream using MIKE-FLOOD (case study: reservoir dam of Mirza Shirazi)

Flooding caused by dam failure is been one of the most awful events in the past two centuries. In this type of flooding, a considerable amount of water releases in the river downstream in a short time and causes huge waves in the coastal. Due to the nature of wave, the use of mathematical models is common for simulating advancing and spreading of flood caused by it. In this case study, the subsequences of the flood volume released by the failure of Mirza Shirazi storage dam that is under construction (in Fars province) and estimating of damage with respect to two probable dam break scenarios: 1) immediate failure due to overtopping; and 2) gradual failure due to overtopping, is been investigated. In immediate failure scenario, calculated peak of flood discharge at the point of failure was 118,000 m3/s and in gradual failure was 80,000 m3/s. The average velocity of water in the river bed in immediate failure scenario is 10.2 m/s and in gradual failure scenario is 5.06 m/s. The result estimated damage cost of flood caused by dam break, in scenario of gradual failure is 5578 billion Rials and in immediate scenario is 9136 billion Rials.