ارزیابی آماری پارامترهای مقاومتی و تغییرشکل‌پذیری توده سنگ - مطالعه موردی تونل های تحت فشار طرح نیروگاه تلمبه ذخیره ای آزاد

هم زمان با پیشرفت دانش بشری، استفاده از فضاهای زیرزمینی به ویژه به عنوان محل ساخت نیروگاه های برق آبی رو به افزایش است. به منظور طراحی و ساخت این فضاهای زیرزمینی، شناخت خواص توده سنگ کاملاً ضروری است. پارامترهای ورودی برای طراحی فضاهای زیرزمینی مانند پارامترهای مقاومتی توده سنگ (c و phi;) و ضریب تغییرشکل پذیری را نمی توان به طور دقیق تعیین نمود. عدم قطعیت موجود در این پارامترها برخی ذاتی و برخی دیگر به دلیل عدم آگاهی یا درک درست از این پارامترها است. برای کمّی کردن اثر این عدم قطعیت ها در طراحی فضاهای زیرزمینی باید از روش های آماری استفاده نمود. در این مطالعه از یک روش آماری به منظور تعیین شاخص مقاومت زمین شناسی (gsi) توده سنگ استفاده شده است و توزیع حجم بلوک (vb) و عامل شرایط سطح درزه (jc) که به عنوان عوامل مشخصه کمّی در تعیین مقدار gsi می باشند، تعیین شده اند . این روش بر اساس ارتباط بین شرایط زمین شناسی توصیفی و پارامترهای قابل اندازه گیری میدانی مانند فاصله داری و زبری درزه ها که متغیرهای تصادفی هستند بنا نهاده شده است. با استفاده از توزیع gsi به دست آمده از برداشت های میدانی و ترکیب با خواص مقاومتی سنگ بکر که آن ها نیز به صورت آماری ارائه شده اند، تابع توزیع آماری پارامترهای مقاومتی توده سنگ و مدول تغییرشکل پذیری آن، با استفاده از روش مونت کارلو در نرم افزار risk@ برای توده سنگ های دربرگیرنده تونل های تحت فشار طرح نیروگاه تلمبه ذخیره ای آزاد برآورد شده است و در ادامه ظرفیت توده سنگ برای مشارکت در تحمل فشار داخلی وارده در تونل های تحت فشار مورد ارزیابی قرارگرفته است.

Statistical Assessment of Geomechanical Parameters of Underground Caverns/ Case Study: Azad Pump-Storage Power Plant Project

Input parameters for design of underground openings are not defined properly, such as rock mass parameters and deformation modulus. Available uncertainty in these parameters is intrinsic or misunderstanding of these parameters. To quantify these parameters to design underground openings it must be utilized the statistical methods. In this research, it is used a statistical method to define GSI of rock mass, block volume and joint conditions. By using GSI distribution function obtained from field data and intact strength characteristics, statistical distribution function of rock mass parameters (deformation modulus and shear strength parameters) are defined with the use of Monte Carlo method.