بهینه‌سازی چندهدفه بهره‌برداری از مخزن سد با درنظرگرفتن رسوب‌زدایی و تامین نیاز پایین‌دست به کمک الگوریتم رقابت استعماری

بیشتر مطالعات رسوب‌زدایی از مخازن سدها از یک‌‌‌‌‌‌سو، به‌طور مستقل و جداگانه از مسیله بهره‌برداری از مخرن به موضوع می‌پردازند و از طرف دیگر، مدل‌های بهینه‌سازی بهره‌برداری از سدهای مخزنی نیز تاکنون و به‌طور عمده با تاکید بر اهداف تامین نیازهای آبی، انرژی، سیلاب و زیست‌محیطی و بدون توجه به مسیله خروج رسوبات ورودی به مخزن توسعه یافته‌اند که این مسیله منجر به ناهماهنگی بین تصمیم‌های مرتبط با رسوب‌زدایی و سایر اهداف بهره‌برداری از مخازن سدها می‌شود. در این تحقیق براساس یک دیدگاه نوین تلفیقی، یک مدل بهینه‌سازی بهره‌برداری از مخزن سد ارایه شده است که در آن هم‌زمان، دو هدف تامین نیاز پایین‌دست و خروج رسوبات از مخزن پیگیری می‌شود. در تدوین تابع هدف خروج رسوبات از مخزن از روش برنامه‌ریزی عملیات فلاشینگ استفاده شده است و مقدار خروجی سالانه رسوبات از مخزن، از این روش برآورد گردیده است. با وزن دادن به دو تابع هدف تامین نیاز و خروج رسوبات، عملکرد مدل بهینه‌سازی در اهمیت دادن به دو معیار در سناریوهای مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. برای حل مدل بهینه‌سازی غیرخطی به‌ دست‌آمده، از الگوریتم رقابت استعماری (imperialist competitive algorithm) استفاده شده است. با درنظر گرفتن مطالعه موردی سد سفیدرود، در سناریوهای مختلف عملکرد مدل بهینه‌سازی بررسی‌ شده است. بر این اساس و با مقایسه نتایج مدل بهینه‌سازی با نتایج واقعی بهره‌برداری از مخزن سد سفیدرود در یک دوره پنج ساله، راهکارهای اجرایی مناسب برای عملیات آینده فلاشینگ در مخزن سد مذکور برای دست‌یابی به راندمان رسوب‌زدایی بالاتر و تامین بهتر نیازهای پایین‌دست ارایه شده است.