ارزیابی رفتار مکانیکی سد مارون با استفاده از تحلیل عددی سه بعدی

یکی از موارد نامطلوب برای سدهای خاکی، احداث آن در «دره تنگ» است؛ زیرا در این شرایط احتمال وقوع پدیده انتقال بار یا انتقال تنش (load transfer) و به تبعیت از آن، احتمال تفاوت در نتایج تحلیل‌های دو بعدی و سه‌بعدی سد افزایش می‌یابد. در واقع رفتار سدهای خاکی ـ سنگریزه‌ای در دره‌های تنگ، متاثر از اثر سه‌بعدی دره است. هندسه سد و به‌طور خاص، نسبت طول تاج به ارتفاع سد بر اثر سه‌بعدی تاثیرگذار است و در مواردی که فاصله تکیه‌گاه‌های سد کم و دره سد تنگ باشد، انجام تحلیل سه‌بعدی برای سدهای بزرگ واقع در دره‌های تنگ، ضروری به‌نظر می‌رسد.تاکنون تحقیقات گسترده‌ای با عناوین و اهدافی شبیه هدف تحقیق حاضر، بر روی دامنه گسترده‌ای از سدهای خاکی و سنگریزه‌ای انجام گرفته است، اما نظر به اینکه بیشتر تحقیقات به‌صورت مدل‌سازی و تحلیل دوبعدی است؛ مطالعه‌ای جامع‌تر و به‌صورت سه‌بعدی ضروری به نظر می‌رسد تا تفاوت‌های این دو نوع آنالیز به‌‌منظور انتخاب روش بهینه به دست آید.این مقاله تلاشی برای بررسی اثر سه‌بعدی دره تنگ بر رفتار سد سنگریزه‌ای مارون است که با 365 متر طول تاج و 165 متر ارتفاع (1/2l/h=) در جنوب غربی ایران واقع شده است. در راستای این هدف، تحلیل‌های دوبعدی و سه‌بعدی سد با استفاده از نرم‌افزار abaqus برای بررسی فشار آب حفره‌ای و تغییرشکل‌های افقی ناشی از آبگیری انجام گرفته و نتایج به دست آمده از این دو نوع تحلیل به تفصیل با یکدیگر و با نتایج ابزار، مورد مقایسه قرار گرفته است.