رویکرد هیبریدی anp-dematel و topsis با شاخص های توسعه پایدار در ارزیابی اثرات محیط زیستی خطوط انتقال نفت منطقه مطالعاتی: منطقه پلدختر-شازند

نفت ماده ایست که اقتصاد ایران بر پایه‌ی آن بنا شده است و خط انتقال نفت تاثیرات مخربی بر محیط زیست دارد، منجمله جداسازی زیستگاه و پیامدهای ناشی از افتراق، تخریب خاک، قطع درختان و غیره. هدف از انجام این تحقیق، بررسی میزان اثرات زیست محیطی استفاده از کریدرهای مشترک نسبت به کریدرهای مستقل با شناسایی و اولویت‌بندی شاخص‌های توسعه پایدار زیست محیطی کریدورها در احداث خط لوله انتقال نفت با رویکرد تصمیم‌گیری چندمعیاره و انتخاب گزینه‌ی اصلح در منطقه پلدختر- شازند است. روش تحقیق بر حسب هدف، یک تحقیق کاربردی- مقایسه‌ای، از نظر نحوه گردآوری داده‌ها، کیفی- غیرآزمایشی و مطالعه‌ی موردی است. جامعه‌ی آماری تحقیق، تعداد 15 نفر از خبرگان منطقه‌ی پلدختر- شازند است که با استفاده از روش گلوله‌ی برفی انتخاب شد. بر اساس مطالعات صورت گرفته معیارهای اصلی تحقیق شامل محیط فیزیکوشیمیایی، محیط بیولوژیکی و محیط اقتصادی- اجتماعی بوده که هر یک شامل تعدادی زیرمعیار و هر زیرمعیار، شامل تعدادی شاخص می‌باشد. تجزیه ‌و تحلیل داده‌ها، با استفاده از رویکرد هیبریدی anp-dematel و انتخاب گزینه اصلح، با استفاده از روش topsis صورت گرفت. بر اساس نتایج تحقیق اثبات شد، معیار محیط اقتصادی - اجتماعی با وزن نهائی 0/358 در اولویت اول میان معیارها، زیرمعیار آلودگی آب با وزن نهایی 0/5565 در اولویت اول میان زیرمعیارها و شاخص نخاله و زباله‌های انسانی با وزن نهائی 0/0305در اولویت اول میان شاخص‌ها قرار دارد. همچنین در میان معیارها، محیط فیزیکوشیمیایی با تاثیرگذاری 3/828 و در میان زیرمعیارها، آلودگی آب با تاثیرگذاری 10/05، از بیشترین تاثیرگذاری برخوردار است و در نهایت با بهره‌گیری از تکنیک و ضریب cl مشخص شد گزینه کریدور مشترک نسبت به گزینه کریدور مستقل اثرات زیست محیطی کمتری دارد.

anp-dematel hybrid approach for analysis of sustainable development factors in assessing the environmental impact of oil transmission linescase study: poldakhtar shazand region

the aim of this study was to prioritizing the effects of environmentally sustainable development indicators on the use of corridors in the construction of oil pipelines with a multi-criteria decision approach in poldakhtar shazand region. in terms of classification of research in terms of purpose, it is applied research, in terms of data collection is descriptivenon- experimental and among the various descriptive research methods has been considered as a case study. the statistical population of the research for the questionnaire included 11 experts from poldakhtar-shazand region in the study area who were selected using the snowball method and the questionnaire of experts was distributed among them. based on the studies, the main criteria of the research include physicochemical environment, biological environment and socio-economic environment, each of which includes a number of sub-criteria and each sub-criterion includes a number of indicators. data analysis was performed using the anp-dematel hybrid approach at two levels of separate sub-criteriaand indicators. based on the results of the research, it was proved that among the criteria, physicochemical environment with an impact of 3.828 and among the sub-criteria, water pollution with an impact of 10.05 has the most impact. the criterion of socio-economicenvironment with a final weight of 0.358 in the first priority among the criteria, the subcriterionof water pollution with a final weight of 0.1113 in the first priority among the sub-criteria and the index garbage and human waste with a final weight of 0.0305 in the first priority among the indicators contract. finally, using the topsis technique, it was found that the joint corridor option has less environmental effects than the independent corridor option.