توسعه مدل مالی زیان ناشی از تاخیر در پروژه های ساخت

امروزه بسیاری از پروژه ها با تاخیر مواجه هستند. هرچند تاثیر مالی این عامل برای متخصصان امری روشن است، لیکن حدود و ثغور میزان تاثیر آن امری گنگ و غیر صریح است. این مقاله با هدف مفهوم سازی و شفاف نمودن میزان تاثیرات سوء مالی تاخیر، به بررسی کمی اثرات منفی مالی مستقیم و غیرمستقیم آن بر پروژه‌های ساخت می‌پردازد. پس از ایجاد شناخت، می‌توان با توجه به مواردی همچون نوع قرارداد و روش تحویل پروژه و نیز به کمک روش‌های موجود تسهیم تاخیر همانند روش پنجره‌های روزانه، سهم هریک از طرفین قرارداد را در بروز تاخیرات روشن نمود. نتیجه این پژوهش مدلی مالی برای محاسبه زیان تاخیرات بر پروژه های ساخت است و به طرفین کمک خواهد کرد تا با درنظر گرفتن شرایط مالی موجود، حتی پیش از عقد قرارداد بتوانند زیان‌های ناشی از تاخیرات احتمالی را محاسبه نموده و بر اساس آن برنامه مالی و زمانی خود را جهت اتمام به موقع پروژه تنظیم نمایند. همچنین با انعکاس نتایج تحلیلی این مدل در مفاد مالی قراردادها، می‌توان روشی علمی‌تر و عادلانه‌تر برای محاسبه جریمه‌های ناشی از تاخیر تعیین نمود و به این ترتیب از احتمال بروز ادعاها و اختلافات آتی کاست.پس از تکمیل مدل مالی، اطلاعات مربوط به ارقام مالی یک پروژه مسکونی واقع در منطقه یک تهران با زیربنای حدودی 50،000 مترمربع در دو حالت سناریوی برنامه ریزی شده و واقعی به عنوان نمونه موردی وارد مدل موجود شد و اعداد حاصل از تحلیل مدل با اعداد واقعی برداشت شده توسط واحد مالی پروژه مقایسه گشت و از این طریق، صحت کارکرد مدل تهیه شده مورد تایید قرار گرفت.

Development of a Damage Model for Assessing Financial Impacts of Delay in Construction Projects

If the parties can have the quantity of all the direct and indirect extra costs _caused by the delays_ they may gain a better perspective to have more reliable time management plan and prevent the probable future financial damages. The goal of this research is to figure out the negative effects of delays, both direct and indirect aspects. After determining these aspects and their effects, by considering the contract type and project delivery system, delays can be analyzed by the method of daily windows and under multiple baseline updates. Hence, the financial damages, which are the outputs of this model, can be allocated to the different parties (e.g. client and contractor). On the other hand, this model can calculate the damages based on the comparison of scheduled and hypothetic scenario. According to this analysis, both parties will preactively know the financial consequences of delays even before the sign of the contract and in the bid phase (after the completion of design). Therefore, they will schedule project tasks more carefully to minimize the damage. This financial model can lead the contract to have a more fair penalties for delays in it and in this way, future claims can be minimized.