رهیافتی برای محدودسازی ویژگی های منفی ماکیاولیسم و انحصارطلبی حسابرسان

هدف: پژوهش حاضر تلاش می‌کند در پرتو تئوری انتقادی و با استفاده از روش زمینه بنیان، عوامل موثر و زمینه‌ساز انحصارطلبی در حسابرسی و ویژگی‌های منفی ماکیاولیسم حسابرسان را شناسایی نموده و در راستای بهبود کیفیت قضاوت‌های حسابرسان و محدودسازی هریک از این ویژگی‌ها، راهبردهایی را ارائه نماید.روش: با توجه به اینکه ویژگی‌های ماکیاولیسم و انحصارطلبی در حسابرسی میل به نخبه‌گرایی دارد، از روش زمینه بنیان و مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته برای بیان جنبه‌های معلوم و مجهول هریک از پدیده‌های موردبررسی این پژوهش استفاده‌شده است. دوره زمانی اجرای پژوهش طی سال‌های 1400 و 1401 می‌باشد و جامعه آماری را اساتید خبره و مجرب دانشگاهی در حوزه حسابرسی، شرکای موسسات حسابرسی، کارشناسان رسمی دادگستری و مدیران ارشد سازمان حسابرسی تشکیل می‌دهند. به‌منظور سنجش اعتبار مدل تدوین‌شده در بخش کیفی پژوهش، از رویکرد معادلات ساختاری و از نرم‌افزار pls استفاده‌شده است.یافته‌ها: نتایج نشان داد که عوامل فرهنگی، محیطی و اجتماعی به ترتیب 276/0 و463/0 در انحصارطلبی حسابرسی و ویژگی‌های ماکیاولیسم حسابرسان موثرمی‌باشد. ضعف ساختاری و فنی نیز به ترتیب به میزان 458/0 و 358/0 در انحصارطلبی و ویژگی‌های ماکیاولیسم موثر می‌باشد. حکمرانی سیاسی در حسابرسی به میزان 654/0 و عوامل بازدارنده، قانونی و نظارتی به میزان 368/0 بر انحصارطلبی در حسابرسی تاثیرگذار است.نتیجه‌گیری: محدودسازی ویژگی‌های منفی ماکیاولیسمی و انحصارطلبی در حسابرسی، از طریق تقویت دانش و مهارت‌های نیروی انسانی، اصلاحات ساختاری و فنی، بهبود اقتصادی و ارتباطات سیاسی، قاطعیت در اجرای قوانین و پایش مستمر عملکرد حسابرسان میسرمی گردد و موجب ارتقا کیفیت خدمات حسابرسی و بلوغ فکری و عملی حسابرسان می‌شود. همچنین بسترسازی برای افزایش کیفیت حسابرسی ازجمله پیامدهای محدودسازی انحصارطلبی در حسابرسی و ویژگی‌های ماکیاولیسم حسابرسان می‌باشد.دانش‌افزایی: نوآوری پژوهش، ترکیب تحلیل کیفی و آزمون تجربی برای شناسایی عوامل موثر بر انحصارطلبی در حسابرسی و ویژگی‌های ماکیاولیسمی حسابرسان در ایران است که پیرامون انطباق دیدگاه‌های رسته شده صاحب‌نظران حرفه حسابرسی، تلاش می‌شود راهبردهایی برای بهبود کیفیت قضاوت‌های حسابرسان ارائه گردد.

the pattern restricting monopolism and negative machiavellian property of auditors with emphasis on critical theory

purpose: this study strives to assess the underlying and effective factors of monopolism and machiavellian biases in audit and present some strategies for them to improve auditors’ judgment quality in the light of accounting critical theory using grounded theory.method: since machiavellian traits and monopolism in audit tend to have the desire for elitism, the statistical society of this study comprises professional academic accounting professors, stakeholders of audit institutes, and top managers of audit organizations. this research has been implemented during 2021 and 2022 using composite purposive sampling, and 12 in-depth and semi-structured interviews until reaching theoretical saturation. moreover, structural equation modeling (sem) and pls software have been used to examine the validity of the conceptual model of study.results: results showed that cultural, environmental, and social factors had an impact (0.276) on audit monopolism and also had an effect (0.463) on the machiavellian biases of auditors. structural and technical agents had 0.485 and 0.358 impact factors on monopolism and machiavellian biases, respectively. moreover, political governance in the audit profession influences (0.654) monopolism in the audit profession because regulatory bodies are close to the government. in addition, restrictive, legal, and regulatory factors have an impact factor of 0.368 on monopolism in the audit profession, and this component influence (0.597) the machiavellian biases. also, creating a foundation for increasing audit quality is one of the consequences of restricting monopolism in auditing and machiavellian property of auditors.conclusion: restricting of machiavellian characteristics and monopolism in auditing can be achieved through strengthening the knowledge and skills of human resources, structural and technical reforms, economic improvement and political communication, determination in the implementation of laws and continuous monitoring of auditors’ performance, and improves the quality of auditing services and intellectual and practical maturity of auditors.contribution:the novelty aspect of this study is mixing qualitative analysis and empirical experiments to identify factors affecting monopolism in audit and creating machiavellian biases in iran. to match with sorted viewpoints of audit professionals, some strategies are proposed to restrict these two phenomena influencing the quality of audits.