تنوع شرکتی و ریسک ورشکستگی؛ با تاکید بر راهبردهای تمایز و رهبری هزینه

هدف: مقوله ورشکستگی تنها در انتظار شرکت‌های کوچک و متوسط نبوده و شرکت‏های بزرگ که اغلب شرکت‌‌های متنوعی نیز هستند، از خطر ورشکستگی مصون نمی‌باشند. هدف از این پژوهش بررسی رابطه بین تنوع شرکتی و ریسک ورشکستگی با تاکید بر راهبرد‌های تمایز و رهبری هزینه است.روش: داده‌های مرتبط با 97 شرکت از 5 صنعت در بازه زمانی 1385 تا 1396 مورد بررسی قرار گرفتند. برای اندازهگیری تنوع شرکتی از معیار آنتروپی استفاده شد و ریسک ورشکستگی نیز براساس تکنیک تحلیل پوششی داده‌ها و مدلbcc با رویکرد vrs محاسبه شد. برای تعیین ضرائب اهمیت نسبت‏های موجود در راهبرد‌های تمایز و رهبری هزینه پورتر، از روش تحلیل سلسله مراتبی و نظر خبرگان بهره گرفته شد. برای آزمون فرضیه‌های پژوهش از مدل‏های رگرسیونی لاجیت و روش پانل مقاوم استفاده شده است. یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که برخلاف مباحث تئوریکی، تنوع شرکتی اثر معناداری بر ریسک ورشکستگی شرکت‌ها ندارد. همچنین هیچگونه تاثیر معناداری از سوی راهبرد تمایز و رهبری هزینه بر رابطه بین تنوع شرکتی و ریسک ورشکستگی مشاهده نشد. نتیجه‌گیری: بر این اساس می‌توان بیان نمود که حرکت به سمت تنوع‏پذیری در بازه زمانی بلندمدت، بر میزان ریسک ورشکستگی شرکت‏ها تاثیری نداشته و بکارگیری راهبرد‌های رقابتی پورتر نیز موثر واقع نخواهد شد. دانش‌افزایی: پژوهش حاضر می‌تواند به پژوهشگران حوزه حسابداری، مالی و بازاریابی برای انجام پژوهش‌های آتی و مدیران شرکت‌ها، سهامداران و فعالان بازار سرمایه در به کارگیری راهبردهای رقابتی تنوع شرکتی، تمایز و رهبری هزینه برای افزایش سود و ارزش شرکت همچنین کسب سهم بازار بیشتر و جلوگیری از ورشکستگی، کمک شایانی کند. جنبه نوآوری این پژوهش نیز بررسی تاثیر راهبردهای رقابتی بر رابطه بین تنوع شرکتی و ریسک ورشکستگی شرکت‌های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد.

Corporate diversity and bankruptcy risk; with emphasis on differentiation strategies and cost leadership

Objective: One of the main objectives of the management of the enterprise is to increase the shareholder's wealth as well as increase the value and stock return. Many factors affect the stock return of companies, which one of these factors is choosing the right financing method. The main object of this research is to review the relationship between cost of debt and surplus return with the moderating effect of investment opportunities.Method: The data of 91 listed companies at Tehran stock exchange during 20092017 analyzed with multiple regression and panel data approach.Results: The results showed that financing costs have a positive and significant relationship with the surplus return. Also, investment opportunities have a significant and positive relation with surplus return and the moderating effect of an investment opportunity on this relation is negative and significant.Conclusion: Investment opportunities as a moderator variable decrease the relation between cost of debt and surplus return.Contribution: The explanation of the relationship between the cost of debt and investment opportunities with the surplus stock returns can provide a deeper understanding of the relationship between capital structure and valuable investment opportunities of the company.