چهل گام تا تدوین «مکتب معماری اسلامی» - (درجستجوی الگویی برای بهره‌مندی جامع از آموزه‌های «حکمت اسلامی» در «معماری»)

اگر ماموریت اصلی معماران را »ساماندهی مکان زندگی انسان در بستر محیط « بدانیم؛ آنگاه شناخت »انسان و محیط و نسبت میان این دو « مبنای تصمیمات آنان در طراحی خواهد بود. این شناخت هر دو ساحت »هست‌ها و بایدها « را شامل می شود که اگر مبتنی بر »عقل و وحی « باشد؛ قاعدتاً اصول معماری منتج از آن، را می توان عقلانی و اسلامی و آثار معماری مبتنی بر آنرا نیز »معماری اسلامی « دانست. تاکنون دیدگاه‌های مختلفی درباره معماری اسلامی مطرح شده که می توان خاستگاه آنها را از دو سو دسته بندی کرد. از یک‌سو اسلام‌شناسان با بهره گیری از منابع اسلامی به سمت مبانی و اصول معماری حرکت کرده اند؛ و از دیگر سو معماران و شهرسازان از جایگاه تخصصی خود با مراجعه به این منابع در جستجوی اصول معماری اسلامی برآمده‌اند. این تحقیق با هدف پیشنهاد یک ساختار »وحدت‌بخش و کارآمد « برای تبیین رابطه »معماری و اسلام « آغاز شده است؛ و در جستجوی یک مدل جامع برای ترکیب و تالیف مولفه‌های این‌دو مقوله می‌باشد. پرسش ما آن است که »چگونه می توان از آموزه‌های اسلامی به‌طور جامع و کاربردی در معماری بهره جُست؟ « مسیر تحقیق اینگونه است که ضمن تبیین دو مقوله »اسلام و معماری « با روش تحلیل محتوا و استدلال منطقی تلاش می شود که با روش مدلسازی مفاهیم بنیادین این دو مقوله تالیف گردد. یافته تحقیق بیانگر آن است که آموزه‌های اسلامی را می توان در سه ساحت »حکمت نظری و عملی و مضاف « دسته‌بندی کرد. معماری نیز از سه منظر »سیستمی، فلسفی، راهبردی « قابل تبیین است (سفر) که فصل مشترک آنها چهار رُکن اصلی در معماری است. ترکیب این دو مقوله (سه حوزه حکمت اسلامی و چهار مولفه معماری) ظرفیت مناسبی برای ساماندهی یک »مکتب معماری اسلامی « در اختیار می گذارد. نتیجه و حاصل کار یک ساختار جدول گونه است با 40 خانه که محتوای آن با آموزه های حکمت اسلامی باید تکمیل شود و می تواند در »راهبری پژوهش‌های معماری اسلامی « مفید باشد. دستاورد تحقیق ارائه الگویی وحدت بخش به مجموعه دیدگاه‌ها در قالب یک ساختار نسبتاً جامع خواهد بود که یکی از مقدمات شکل گیری »مکتب اسلامیایرانی معماری « در آستانه گام دوم انقلاب است

Forty steps to compile the School of Islamic Architecture - (In search of a model for the comprehensive benefit of the teachings Islamic Wisdom in Architecture)

If we consider the main mission of architects to be organizing the place of human life in the context of the environment , then understanding man and the environment and the relationship between the two will be the basis of their design decisions. This knowledge includes both areas of beings and musts that if it is based on intellect and revelation , the resulting architectural principles can be rational and Islamic, and the architectural works based on it can also be called Islamic architecture . So far, various views on Islamic architecture have been proposed, the origins of which can be categorized from two sides. On the one hand, Islamologists have moved towards the principles and principles of architecture by using Islamic sources, and on the other hand, architects and urban planners have left their specialized position in search of Islamic architectural principles by referring to these sources. This research begins with the aim of proposing a unifying and efficient structure to explain the relationship between architecture and Islam and seeks a comprehensive model for combining and composing the components of the two categories. Our question is, How can Islamic teachings be used comprehensively and practically in architecture? The direction of the research is that while explaining the two categories of Islam and architecture with the method of content analysis and logical reasoning, an attempt is made to compile the basic concepts of these two categories by modeling. The research findings indicate that Islamic teachings can be classified into three areas: theoretical and practical wisdom and Additional wisdom . Architecture can also be explained from three perspectives: systemic, philosophical, strategic , the common chapter of which is the four main pillars in architecture. The combination of these two categories (three fields of Islamic wisdom and four components of architecture) provides a good capacity to organize a school of Islamic architecture . The result is a tabular structure with 40 cells, the content of which must be supplemented by the teachings of Islamic wisdom, and can be useful in guiding Islamic architectural research. The result of the research will be to present a unifying model to the set of views in the form of a relatively comprehensive structure, which is one of the preconditions for the formation of the IslamicIranian school of architecture on the eve of the second step of the revolution.