مقایسه تطبیقی محله‌های نوساز و قدیمی مبتنی بر هویت (اسلامی- ایرانی) در شهرسازی (نمونه مطالعاتی: حکیمیه و نارمک شهر تهران)

هویت اسلامی در محلات شهری به معنای داشتن گرایش و تعلق، به اجتماع محله ای است. محلات قدیمی، گرچه امروز به دلایلی نظیر فرسودگی زیرساخت‌ها و تغییر نیازهای شهری، ممکن است در پاسخگویی به برخی انتظارات کاربران فضا با ضعف‌هایی روبرو باشند، با این حال، از نظر برخی کیفیات همچنان حتی از محلات جدید‌ جذاب‌تر به نظر می‌رسند. مقایسه نشان می دهد که محلات گذشته دارای ساختاری بسامان بوده و هویت اسلامی در محلات را تقویت می کرده است؛ اما محلات جدید ابتدا ساختار محله را با برج ها و آپارتمان ها که جمعیت را در آن ساکن کرده تعریف می کند. هدف پژوهش در دست اقدام شناسایی معیارهای موثر بر هویت اسلامی در محلات شهری با توجه به شرایط امروزه و همچنین ارزیابی و مقایسه تطبیقی محلات قدیمی و جدید نارمک و حکیمیه براساس این معیارها به منظور ارتقای هویت اسلامی می باشد. این پژوهش از نوع توسعه ای بوده و روش آن تطبیقی است برای این منظور، با استناد و مروری بر ادبیات هویت، معیارهای آن تبیین و با استفاده از مطالب گردآوری شده، متغیرها مشخص و جهت سنجش هر یک از آنها، تعدادی گویه و سوال تدوین شد که ساختار پرسشنامه را تشکیل داده‌اند. در نهایت این پرسش‌نامه در دو محله به صورت تطبیقی سنجیده می‌شود. پرسشنامه دارای 47 سوال تخصصی جهت سنجش هویت اسلامی محلات شهری است که نمره گذاری گویه‌ ها براساس طیف لیکرت می باشد و داده های حاصل با استفاده از آزمونt در نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته شد. یافته های پژوهش نشان می دهد که تفاوت معیارهای خوانایی، تعاملات اجتماعی و فرهنگ در محلات حکیمیه و نارمک با ویژگی های کالبدی و اجتماعی متفاوت معنادار و واقعی نیست و تفاوت معیارهای شناخت و آگاهی، حس تعلق، رضایتمندی، استقلال و آزادی، برازندگی محیطی، دین، تمدن، قلمرو و اتحاد در این محلات معنادار و واقعی می باشد به عبارت دیگر این معیارها در محلات با ویژگی های کالبدی و اجتماعی گوناگون، متفاوت است. در نهایت مشخص شد با توجه به آنکه سطح معنادهی (sig) کمتر از 0.05 و حد بالا و پایین این دو محله با سطح اطمینان 95% منفی بوده، مشخص شد که میانگین امتیازات معیارهای هویت محله ای در محله قدیمی نارمک بیشتر از محله نوساز و جدید حکیمیه است.

Comparative comparison of New and Old Neighborhoods Based on Identity (Islamic-Iranian) in Urban Planning(Case Study: Hakimieh and Narmak in Tehran)

Neighborhood identity means having a tendency and belonging to the neighborhood community.Continuation of urban life is the reason for the neighborhood`s importance in the social and psychological development of urban dwellers. Therefore, the neighborhood is the physical crystallization of the community, and its borders are the crystallization of the sanctuaries. The comparison shows that the past neighborhoods had a wellstructured structure and strengthened the neighborhood identity, but the new neighborhoods first define the neighborhood`s structure with towers and apartments that have populated the population from all over Iran. The purpose of this study is to identify the criteria affecting the identity of neighborhoods according to current conditions and a comparative comparison between the old and new neighborhoods of Narmak and Hakimiyeh based on these criteria in order to promote Islamic identity.Findings show that the differences in the criteria of cognition and awareness, sense of belonging, satisfaction, independence, environmental suitability, religion, civilization, territory, and unity in these neighborhoods are significant and real. Due to the implementation of renovation projects in The Hakimiyeh, in terms of affecting the social structure and people #39;s sense of belonging to the region and local identity, it has acted poorly, reducing social capital and people #39;s sense of belonging to the place of residence. The Narmak, despite the changes that have taken place in its physical texture, and has been formed according to a codified urban plan, but the residents of this neighborhood still experience a relatively large sense of spatial identity. The difference between the criteria of readability, social interactions and culture in Hakimiyeh and Narmak neighborhoods with different physical and social characteristics is not signi_cant and real. Therefore, it can be said that the texture renovation project of The Hakimieh has had acceptable results in terms of structure and physics. Finally, was found that due to the significance level (sig) less than 0.05 and the upper and lower limits of these two neighborhoods with a 95% confidence level were found that the average score of neighborhood identity criteria in the old neighborhood of The Narmak more than the new neighborhood and New is Wisdom.