مولفه‌های طراحی بومی محیط به‌منظور تامین سلامت انسان بر مبنای طب سنتی و اسلامی

سازگاری معماری و محیط در سنت گذشته، آسایش و آرامش را در زندگی مردم به همراه داشت و امروزه، وابستگی به فن‌آوری سبب ناسازگاری کالبد با بوم و عدم تامین آسایش و آرامش زمینه‌گرا، گردیده است. به نظر می‌رسد که حکمت نظری و عملی کهن از طریق مزاج‌شناسی، برای هر منطقه‌، کالبد جسمی و ویژگی‌های خاصی را به عنوان الگو معرفی می‌نمود. قواعد و اصولی که پیش‌تر در سنت پیشینیان، مطرح شده است برای هماهنگی معماری و مکان یابی شهر با زمینه و بستر طبیعی آن بوده است . امروزه برای احیاء این امر ، لازم است اصول و الگوهای آن، شناسایی؛ و برای کاربرد طراحانه، تنظیم و معرفی گردند. به همین جهت با رویکرد میان‌دانشی و روش استدلالیاستنتاجی، به بررسی مبانی طبی سلامت انسان در چهار وضعیت اقلیمی و شیوه‌های تامین آن در محیط و در هر یک از این چهار اقلیم توجه شده است. این تحقیق، سعی دارد با تنظیم آن‌ها در یک نظام یکپارچه، تعریف جامعی از معماری و شهرسازی بوم‌گرا و زمینه‌گرا، ارائه دهد. این نظام با بیان مبانی مزاجی وابسته به هر منطقه، دستوراتی در حوزه‌ی آسایش جسمی، عرضه می‌دارد. آسایش جسمی با بیان قواعد بهره‌مندی و پرهیز از باد، آب، آفتاب و خاک در مزاج‌ها و شرایط محیطی متفاوت، شکل می‌گیرد. در نهایت با طراحی جدول سنجش کیفیت بومی مناطق شهری بر اساس خصوصیات جغرافیایی منطقه با عنوان بیست عامل، کارنامه‌ای از دوبعد بهره‌مندی از پتانسیل‌های بومی و گریز از ناشایستگی‌های بومی ارزیابی و تحلیل گردد؛ ارائه شده است. نوآوری اصلی این تحقیق، طرح کارنامه‌ی کاربردی بوم‌سنجی شهری بر اساس مبانی طبی و ارائه‌ی شواهدی از کاربرد آن در زمینه‌های تاریخی شهرسازی و معماری است.