افسانه‌ی افسون سودابه (جستاری کوتاه و متفاوت درباره‌ی جلوه‌ی نمایشی شخصیت سودابه در شاهنامه)

داستان سیاوش و سودابه یکی از مهم‌ترین و تاثیرگذارترین داستان‌های شاهنامه است که تحلیل‌گران از جهات مختلف بدان پرداخته اند. نکته‌ی قابل توجه در این تحلیل‌ها آن است که همواره انگشت اتهام به سوی سودابه اشاره رفته، چنانکه گویی همه اعم از فردوسی و راویان این قصه و حتی مخاطبان آن‌ها در طول قرن‌ها دست به دست هم داده تا مقصر اصلی همه‌ی اتفاقات ناگوار این واقعه، سودابه دانسته شود. بی توجه به این که آ نچه برای این زن اتفاق افتاده، شاید ریشه در عشق ورزی وی گرچه از روی خواهش‌های نفسانی و درنهایت ناکامی او در دلدادگی اش داشته است. هم چنین فضایی که شخصیت سودابه در آن نشوونما یافته، نیز کمتر مور دتوجه تحلیل گران قرار گرفته است. شاید به این سبب که راویان داستان در بیان نقش محیط بر شکل گیری شخصیت سودابه غفلت کرده‌اند. در این جستار سعی شده به شیوه توصیفی تحلیلی و از منظری تازه به جلوه نمایشی شخصیت سودابه در شاهنامه نگریسته شود و نقش عوامل مختلف تاثیرگذار داستان در نابکاری‌های سودابه بازنموده شده، شاید اندکی از بار گناهش، آنچنان که بر دوش وی نشانده اند کاسته شود. بررسی‌ها نشان داد عواملی هم چون تقدیر، محیط زندگی، مردان حاضر در قصه و جنگ قدرت در شکل گیری فاجعه مرگ سیاوش نقش به سزایی داشته و نمی‌توان سودابه را تنها مقصر این معرکه دانست.