شناسایی عوامل قارچی مولد لکه ‌برگی گوجه ‌فرنگی و کنترل بیولوژیکی آنها توسط آنتاگونیست ‌های ناحیه ریزوسفر گوجه ‌فرنگی در منطقه سیستان

به منظور شناسایی و کنترل بیولوژیک عوامل قارچی مولد لکه برگی گوجه‌فرنگی در منطقه سیستان، طی سال های 93-92 از مزارع و گلخانه های مختلف نمونه‌برداری به‌عمل آمد. جداسازی و تشخیص گونه‌ها با استفاده از روش های استاندارد در آزمایشگاه انجام گرفت. در مجموع 102 جدایه قارچی به‌دست آمد که بر اساس خصوصیات ریخت شناسی در شش گونه alternaria alternata، a. dumosa، a. tenuissima، a. mimicula، a. tomaticolaوcladosporium cladosporiodes قرار گرفتند. همه قارچ‌های جداسازی شده روی گوجه‌فرنگی بیماریزا بودند. در این پژوهش گونه c. cladosporiodes به‌عنوان عامل بیماری روی گوجه فرنگی برای اولین بار از ایران گزارش می شود. به منظور کنترل بیولوژیک بیمارگر ها از مجموع 220 جدایه قارچی و باکتریایی جدا شده از ریزوسفر گوجه فرنگی، 10 جدایه به روش کشت متقابل توانایی آنتاگونیستی بالایی در برابر قارچ‌های بیمارگر از خود نشان دادند. این جدایه ها شامل trichoderma harzianum، t. virensو b. subtilisبودند. در بررسی های آزمایشگاهی مشخص شد که t. harzianum، t. virens، bs1 و bs2 دارای اثرات آنتاگونیستی بالاتری بودند که بیشترین اثر بازدارندگی روی a. alternata به‌ترتیب 67/55، 83/52، 71/58 و 57/58 درصد داشتند. به همین دلیل این جدایه ها جهت آزمایش های بیوکنترلی در شرایط گلخانه انتخاب گردیدند. بر اساس نتایج آزمایش های گلخانه ای، جدایه های آنتاگونیست باعث کاهش شدت بیماریزایی و بهبود عملکرد صفات زراعی شدند. در این میان از قارچ‌های آنتاگونیست گونه t. harzianum و از جدایه‌های باکتریایی، جدایه bs1 عملکرد بهتری را نشان داده بودند.