مقایسه کارایی جدایه های بومی و فراورده تجاری دو گونه نماتد بیماریزای حشرات روی میزبان آزمایشگاهی، tenebrio molitor (coleoptera: tenebrionidae)

نماتدهای بیماری‌زای حشرات عوامل ارزشمند کنترل زیستی آفات می‌باشند. استفاده از جدایه‌های بومی در مقایسه با جدایه‌های وارداتی دارای مزایایی مانند سازگاری با محیط زیست و آفت بومی و عدم ایجاد اثرات نامطلوب احتمالی بر گونه‌های بومی است. در مطالعه حاضر، تاثیر دو جدایه بومیsteinernema carpocapsae و  steinernema feltiae روی لاروهای کرم زرد آرد،tenebrio molitor  با جدایه‌های وارداتی همین گونه‌ها با دو روش زیست‌سنجی در پتری‌دیش و خاک مقایسه شد. نتایج تجزیه پروبیت نشان‌دهنده همبستگی معنی‌دار میان غلظت  هر چهار جدایه نماتد و درصد مرگ‌و‌میر حشره بود (r2 ≥ 0.90). جدایه ایرانی s. carpocapsae کمترین lc50 ( پنچ لارو آلوده‌کننده نماتد به ازای لارو آفت) و فراورده تجاری s. feltiae بیشترین lc50  ( هفت لارو آلوده‌کننده نماتد به ازای لارو آفت) را نشان دادند. با این حال، مقایسه نسبت مقادیر lc50 نشان‌دهنده عدم تفاوت معنی‌دار بین چهار جدایه نماتد بود. مقایسه میانگین درصد مرگ‌ومیر لاروهای آفت در روش زیست‌سنجی در خاک نیز نشان‌دهنده تاثیر مشابه جدایه‌های بومی s. carpocapsae و s. feltiae با جدایه‌های تجاری بود (p ≤ 0.01). تاثیر جدایه‌های بومی این نماتدها هم‌تراز جدایه‌های تجاری که برای تولید تجاری از بین چندین جدایه انتخاب شده‌اند، بیانگر پتانسیل بالای آنها است. بنابراین، انجام تحقیقات بنیادی با هدف توسعه کاربردی این عوامل ارزشمند در کشور پیشنهاد می‌گردد.

efficacy of native isolates and commercial products of two entomopathogenic nematode species on model host, tenebrio molitor (coleoptera: tenebrionidae) larvae

entomopathogenic nematodes are valuable biocontrol agents of pests. the use of indigenous isolates compared to imported isolates has advantages including compatibility with the environment and native pests and not causing adverse effects on indigenous species. in the present study, the effect of native isolates of steinernema carpocapsae and steinernema feltiae on model host, tenebrio molitor was compared with exotic commercial products by two bioassay methods (in petri dishes and soil). probit analysis showed a significant correlation between the nematode concentrations and the insect mortality (r2 ≥ 0.90). the iranian s. carpocapsae isolate showed the lowest lc50 value (5 ij larva 1) and the commercial s. feltiae isolate showed the highest lc50 value (7 ij larva 1). however, based on the lc50 ratio values there was no significant difference between the four nematode isolates. the comparison of the mortality percentage of the pest in soil bioassay showed a similar effect of native isolates with commercial isolates (p ≤ 0.01). the impact of native nematode isolates on par with commercial isolates which had been selected among numerous isolates, showed their high potential therefor, basic research with the aim of developing the practical application of these valuable agents is suggested.