تحلیل تغییرات زمانی- مکانی خشکسالی ‌های‌ فصلی هواشناسی

خشکسالی هواشناسی از مهم‌ترین پدیده‌ های زیان ‌بار جوی است که به طور مستمر و متناوب در هر اقلیمی رخ می‌دهد. در این پژوهش جهت شناسایی و پهنه‌بندی مناطق مشابه از لحاظ وضعیت رخداد خشکسالی از روش خوشه‌بندی استفاده شد. به این منظور، اطلاعات بارش 25 ساله 120 ایستگاه هواشناسی سینوپتیک در کل پهنه جغرافیایی ایران از سازمان هواشناسی کشور اخذ و پس از کنترل کیفی آن‌ها، شاخص خشکسالی بارش استاندارد شده (spi) در پنجره زمانی 3 ماهه برای 4 فصل سال محاسبه شد. سپس مقادیر spi در محیط gis با روش کریجینگ درون‌یابی گردید. اطلاعات مقادیر درون‌یابی شده برای شبکه نقاطی به فواصل 10 کیلومتری، 16203 نقطه استخراج و ماتریسی از داده‌های درون‌یابی شده فصلی طی 25 سال تشکیل شد. درنهایت، شبکه نقاط بر اساس اطلاعات شاخص خشکسالی در فصل‌های مختلف به روش k-means خوشه‌بندی شدند. نتایج نشان داد که تعداد بهینه خوشه‌ها در فصل‌های بهار، تابستان، پاییز و زمستان به ترتیب 8، 10، 9 و 6 عدد می‌باشد. ضمن آن که نوع سامانه‌های بارشی که در فصول مختلف وارد ایران می‌شوند، جهت و شکل خوشه‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد.