مطالعه‌ خصوصیات کمی و کیفی گیاه عدس (رقم بیله‌سوار) تحت تاثیر غلظت‌های مختلف دی‌اکسیدکربن و رژیم‌های مختلف آبیاری

به‌منظور بررسی اثر غلظت دی‌اکسیدکربن و مقادیر مختلف آب آبیاری بر رشد و عملکرد گیاه عدس، آزمایشی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد صورت پذیرفت. در این تحقیق آثار افزایش غلظت دی‌اکسیدکربن از 400 به 800 و ppm1200 بر رقم بیله‌سوار تحت چهار تیمار آبیاری (fc، fc125٪، fc75٪ و fc50٪) تحت یک آزمایش بلوک کاملاَ تصادفی بررسی شد. نتایج حاصله نشان داد افزایش غلظت دی‌اکسیدکربن از 400 به 800 و ppm1200 به ترتیب موجب افزایش 21 و 50 درصدی عملکرد گیاه شده است که این افزایش در اثر افزایش 13 و 43% جرم خشک 100 دانه و 7 و 4% تعداد غلاف‌ها می‌باشد. همچنین دو برابر شدن غلظت دی‌اکسیدکربن به ترتیب افزایش 15، 28 و 22% ارتفاع، جرم خشک ساقه و جرم خشک ریشه را به همراه دارد؛ در حالی‌که 3 برابر شدن غلظت دی‌اکسیدکربن این پارامترها را به ترتیب 24، 59 و 39% افزایش می‌دهد. از سوی دیگر دو و سه برابر شدن غلظت دی‌اکسیدکربن به ترتیب موجب کاهش 12 و 30 درصدی و معنی‌دار تبخیر- تعرق و کاهش 6 و 15% میزان پروتئین موجود در دانه می‌گردد. لازم به ذکر است که کاهش میزان آب آبیاری کاهش تولید و نیز کاهش میزان پروتئین را به همراه دارد.

The effects of different concentrations of carbon dioxide and irrigation regimes on quantitative and qualitative characteristics of lentil (variety Bileh-savar)

In order to investigate the effect of increasing carbon dioxide concentration on growth and yield of lentil (Lens culinaris, Bileh-Savar), an experiment was conducted at Ferdowsi University’s research greenhouse. The effects of increasing carbon dioxide concentration from 400 to 800 and 1200 ppm at four irrigation levels (1.25 FC, FC, 0.75 FC and 0.5 FC) under randomized complete design were studied. Elevated amounts of CO2 concentration from 400 to 800 and 1200 ppm, increased yield by 21 and 50%, respectively which may be attributed to corresponding increase in weight of 100 seeds for 13 and 43% and also increased number of pod 4% and 7, respectively. Also, by doubling CO2 concentration, crop height, shoot dry matter and root dry matter were increased by 15, 28 and 22%, respectively while tripling CO2, raised these parameters, 24, 59 and 39% respectively. On the other hand doubling and tripling the amount of carbon dioxide concentration, led to a decrease in evapotranspiration for amount of 12 and 30% .Moreover, the protein content of the grain showed an average decrease of 10 %. It should be mentioned that reducing the amount of irrigation water reduced the biomass and the amount of protein as well.