کاربرد شاخص دمای معادل فیزیولوژیک جهت تعیین مناطق مناسب گردشگری کشاورزی در استان کرمان

گردشگری کشاورزی (آگریتوریسم) از مهم‌ترین اشکال گردشگری در محیط باز محسوب می‌گردد. از این رو بررسی اقلیم آسایش در محیط باز جهت برنامه‌ریزی این نوع از گردشگری اجتناب‌ناپذیر است. در این مطالعه، استان کرمان به لحاظ کشاورزی، پتانسیل توسعه آگریتوریسم و برگزاری جشنواره‌های خاص برداشت محصول به‌عنوان منطقه مطالعاتی انتخاب شد. به‌منظور ارزیابی اقلیم آسایش گردشگری از شاخص دمای معادل فیزیولوژیک (pet)2 و بسته نرم‌افزاری rayman استفاده شد. جهت محاسبه این شاخص از داده‌های اقلیمی ماهانه ده ایستگاه همدیدی استان از بدو تاسیس تا سال 2015 بهره گرفته شد. برای بررسی وجود همبستگی بین مقادیر ماهانه شاخص و ارتفاع ایستگاه‌های مطالعاتی از معادلات گرادیان بین این دو متغیر استفاده گردید و با استفاده از مدل رقومی ارتفاعی استان، پهنه‌های مختلف تغییرات شاخص در ارتفاعات مختلف استان در محیط نرم‌افزاری gis تعیین گردید. نتایج نشان داد که با افزایش ارتفاع، این شاخص در تمامی ماه‌های سال کاهش می‌یابد. تحلیل پهنه‌های مختلف ترسیم شده نشان داد که در ماه ژانویه فقط شهر جیرفت، در ماه فوریه شهرهای جیرفت، کهنوج و شهداد و در ماه مارس مناطق بم و کهنوج مناسب برنامه‌ریزی‌های آگریتوریسم می‌باشند. همچنین در ماه آوریل شهرهای انار و سیرجان و در ماه مه شهرهای کرمان، انار، بافت و شهربابک از دیدگاه آسایش اقلیمی قابل پیشنهاد هستند. ماه‌های ژوئن، ژوئیه و اوت تنها منطقه لاله‌زار و در ماه سپتامبر علاوه بر لاله‌زار، شهرهای کرمان و بافت نیز مناسب فعالیت‌های آگریتوریسم هستند. ماه اکتبر شهرهای انار، بم و سیرجان و ماه نوامبر کهنوج، جیرفت و شهداد و در ماه سپتامبر تنها شهر جیرفت در محدوده آسایش اقلیمی قرار گرفته‌اند. بنابراین می‌توان گفت که در ماه‌های ژانویه، ژوئن، ژوئیه، اوت و دسامبر، کم‌ترین انعطاف در تعیین مسیرهای گردشگری کشاورزی استان کرمان وجود داشته و ماه‌های فوریه، مارس و نوامبر بهترین زمان جهت برنامه‌ریزی‌های گردشگری کشاورزی به‌خصوص در مسیرهای کرمان، جیرفت، کهنوج، شهداد و بم می‌باشد.

Application of physiological equivalent temperature index for determination of suitable regions for agritourism in Kerman province

Agritourism is one of the most important kinds of tourism in outdoors, which is mainly affected by climatic comfort indices. In this study, the climatic and geographical features of Kerman province from Agritourism point of view have been assessed. Existing record of monthly climatic data of 10 synoptic stations across the province were obtained by which, the climate comfort index of Physiological Equivalent Temperature (PET) was calculated using RayMan package. To investigate the correlation between monthly values of the index and station's elevation, a simple gradient equation was applied. Then, the maps of index changes at different elevations were worked using Arc GIS ver.10. The results indicated that the index decreases with height for entire year. Generated zoning maps showed that in January condition is favorable only in Jiroft. In month of February Jiroft and Shahdad stations, and in March Kahnooj and Bam regions are suitable for Agritourism purposes. Also in April, in Sirjan and Anar, in May, Baft, Anar, Kerman and Shahr-e Babak have found to be proper choices. During June, July and August only Lalehzar area, and in September Lalehzar, Kerman and Baft can be recommended for related activities. In general, months of January, June, July and august have got the least flexibility for any Agritoursim planning due to unfavorable weather conditions.