برآورد تابش خورشیدی ساعتی رسیده به گیاه گندم

شاخص سطح برگ (lai) و ضریب خاموشی (k) گیاه گندم از عوامل مهم در برآورد تابش خورشیدی رسیده به آن می‌باشند. ضریب خاموشی گندم در تحقیقات زیادی در مقیاس روزانه اندازه‌گیری شده که در بازه‌های زمانی کوچکتر قابل استفاده نیست. همچنین زاویه تابش خورشید در ساعات مختلف روز متغیر بوده و می‌بایست جهت برآورد مناسبی از رشد و عملکرد گیاه گندم، تغییرات آن را به همراه ضریب خاموشی در مقیاس ساعتی (sh) در مدل‌ها در نظر گرفت. به منظور برآورد sh، آزمایشی مزرعه‌ای در سه تکرار در زمستان 1388 و بهار 1389 در دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز صورت گرفت. جهت اندازه‌گیری تابش رسیده به سطح زمین از اختلاف تابش‌سنج موجود در ایستگاه هواشناسی و تابش‌سنج لوله‌ای قرار داده شده در زیر پوشش گیاهی استفاده شد. نتایج نشان داد که lai با رشد گیاه افزایش می‌یابد و حداکثر آن در 174روز بعد از کاشت برابر 89/4 بوده و به مدت 21 روز مقدار آن ثابت می‌ماند. تابش خورشیدی ساعتی رسیده به گیاه گندم با استفاده از اختلاف بین تابش خورشیدی در بالای پوشش گیاهی و سطح زمین اندازه‌گیری و با یک معادله نمایی بر اساس lai، sh و زاویه ارتفاع خورشیدی برآورد گردید. مقادیر حداقل و حداکثر sh در محدوده‌ی lai از 8/1 تا مقدار حداکثر آن، به ترتیب برابر 064/0 و 41/0 برآورد گردید.