مقایسه مقادیر مشاهداتی بارش و برآوردهای ماهواره‌ TRMM در استان فارس

متغیر بارش نقشی کلیدی در مطالعات هیدرومتیورولوژی و کشاورزی دارد. به دلیل تغییر پذیری زیاد این کمیت در مکان و زمان، پایش آن در مقیاس های کوچک به وسیله ایستگاه های زمینی بسیار دشوار بوده و از این‌رو، استفاده از تصاویر ماهواره‌ای روشی توصیه شده برای دستیابی به داده هایی با تفکیک بالاست. قبل از استفاده از این داده‌ها، بایستی دقت زمانی و مکانی آن ها ارزیابی شود. در مطالعه حاضر، داده‌های بارش روزانه 12 ایستگاه همدیدی و 37 ایستگاه باران‌سنجی برای ارزیابی محصول نسخه 7 ماهواره trmm با مقیاس مکانی 25/0 * 25/0 در استان فارس طی دوره 2011- 1998 مورد استفاده قرار گرفت. ضریب همبستگی پیرسون، میانگین، میانه، واریانس، دامنه میان‌چارکی، نرمال شده جذر میانگین توان دوم خطا و اختلاف میانگین برای مقیاس‌های زمانی روزانه، ماهانه، فصلی و سالانه محاسبه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که به‌طور کلی، همبستگی معنی‌داری در سطح پنج درصد بین داده‌های بارش زمینی و ماهواره‌ای در بیشتر مناطق استان برای همه مقیاس‌های زمانی وجود دارد به‌طوری که مقدار آن برای همه ایستگاه‌های همدیدی (به‌جز اقلید) و باران‌سنجی (به‌جز 6 ایستگاه) در مقیاس سالانه به‌ترتیب بین 8/0 تا 95/0 و 64/0 تا 93/0 و برای مقیاس ماهانه به‌ترتیب بین 64/0 تا 96/0 و 5/0 تا 9/0 بود. کمترین و بیشترین ضریب همبستگی پیرسون به‌ترتیب در مقیاس روزانه و ماهانه مشاهده شد. مقدار نرمال شده جذر میانگین توان دوم خطا در مقیاس‌های سالانه، ماهانه و روزانه به‌ترتیب برابر با 12/0 تا 92/0، 21/0 تا 04/1 و79/0 تا 91/1 بود که کمترین و بیشترین آن در قسمت‌های غربی و جنوب شرقی استان مشاهده شد. در قسمت‌های شمال غربی استان که مقدار بارش نیز زیاد می‌باشد، مقدار اختلاف میانگین بارش مشاهده شده و برآوردی ماهواره برای تمامی مقیاس‌های زمانی مثبت بود. همچنین، برای مناطق شرقی که میزان بارش کم می‌باشد، مقادیر منفی اختلاف میانگین مشاهده شد. نتایج آزمون t دو نمونه‌ای نشان داد که اختلاف بین میانگین بارش مشاهده شده و ماهواره‌ای برای ماه‌های تر در 29 ایستگاه در سطح پنج درصد معنی‌دار نمی‌باشد. همچنین بر اساس نتایج آزمون f واریانس بارش مشاهده شده و ماهواره‌ای برای ماه‌های تر در 33 ایستگاه در سطح پنج درصد برابراست.