بررسی اثر تغییر عوامل اقلیمی موثر بر تولید کلزا با استفاده از روش تصمیم‌گیری چندمعیاره تاپسیس در شهرستان اهر

با توجه به اهمیت تاثیر عوامل اقلیمی بر تولید کلزا در شهرستان اهر، تحقیقی با هدف اولویت‌بندی معیارهای اقلیمی و زیست‌محیطی با 21 زیرمعیار موثر در کاهش تولید کلزا در این شهرستان انجام شد. داده‌ها و اطلاعات هواشناسی و زراعی مورد نیاز مستقیماً و نیز با تکمیل پرسش‌نامه جمع‌آوری و اهمیت نسبی زیرمعیارها با استفاده از روش تاپسیس تعیین شد. سپس متغیرهای اقلیمی تاثیرگذار برعملکرد توسط مدل lars-wg طی دوره آینده تحت سه سناریو a1b، a2 و b1 ریزمقیاس شدند. نتایج نشان داد که در میان عوامل کاهنده تولید، کاهش فراهمی آب با شاخص نزدیکی نسبی 0.7989 در رتبه اول قرار گرفت و اثر تغییرات دمایی محیط در رتبه‌ دوم رتبه‌بندی شد. متوسط بارندگی سالیانه شهرستان اهر بین سال‌های 1378 تا 1395، 270.8 میلی‌متر بود. متوسط بارندگی سالیانه پیش‌نگری شده (1409-1390) تحت سناریوهای a1b، a2 و b1 به‌ترتیب 53.2، 50.4 و 52.8 میلی‌متر بیش‌تر از متوسط بارندگی سالیانه طی سال‌های گذشته (1395-1378) بود. بهره‌گیری از روش‌های سازگاری با این تغییرات، جهت ارتقا تولید در سال‌های آتی توصیه می شود.

investigation of climatic factors affecting canola production using topsis multicriteria decision making approach in ahar region

considering the effect of climatic factors on canola production in ahar region, north west of iran, a study was conducted to prioritize climatic and environmental criteria including 21 effective sub-criteria involved in canola production decrease. the required meteorlogical and agronomic data and information were collected directly or via questionnaires prepared by local experts. the relative importance of each sub-criteria was determined by topsis method. the significat climate variables were downscaled by lars-wg model under a1b, a2 and b1 scenarios. the results showed that the inadequate water availability and air temperature variations were rankied as the first and second most signficat contributors in canola yield reduction. the baseline period (2000-2017) mean annual rainfall of ahar region is 270.8 mm. the projected mean annual rainfall under a1b, a2 and b1 scenarios were 53.2, 50.4 and 52.8 mm, respectively. selecting proper adaption measures for cope with these changes is recommended for sustainable production of this crop in ahar region.