ارتباط متقابل تولیدات کشاورزی و شاخص‌های محیط زیستی با تاکید بر تغییرات اقلیمی

بررسی کمی آثار مخرب عوامل اقلیمی و محیط زیستی بر فعالیت‌های کشاورزی از اهمیت زیادی در مطالعات اقتصادی و هواشناسی کشاورزی برخوردار است. هدف از این مطالعه تحلیل رابطه انتشار دی‌اکسید کربن به عنوان شاخص تخریب محیط زیست و نیز برخی اقلیمی عوامل موثر بر انتشار گازهای گلخانه‌ای با میزان تولیدات کشاورزی با استفاده از داده‌های پانل 31 استان کشور طی سال‌های 1360 تا 1397 به کمک مدل autoregressive distributed lag (ardl) می‌باشد. با توجه به منفی شدن مقادیر مجذور ارزش افزوده کشاورزی در بلند‌مدت و کوتاه‌مدت به ترتیب برابر 0.027- و 0.312-، فرضیه منحنی محیط زیستی کوزنتس (ekc) در بخش کشاورزی در ساختار پانل استان‌های کشور تایید می‌شود. نتایج نشان می‌دهد، حدود 90 درصد آثار ناشی از شوک‌های احتمالی در طی یک دوره مطالعاتی قابل اصلاح بوده و در کمتر از دو دوره اقتصادی به سطح تعادل بلند‌مدت خود بازخواهد گشت. ضریب تاثیر متغیرهای بارش و دما بر انتشار گازهای گلخانه‌ای برابر 0.038 و 0.302- می‌باشد که نشان از تاثیر متغیرهای محیط زیستی بر این کمیت دارد. ضریب منفی جمله مربع دما نشان از کاهش کیفیت و توان دوم بارش نشان از بهبود کیفیت محیط زیست دارد. مطالعات بیشتر در زمینه برهمکنش الگوی کشت، استفاده از ماشین‌آلات و متغیرهای محیطی بر تولیدات کشاورزی و ارزش افزوده آن‌ها پیشنهاد می‌شود.