پهنه‌بندی مکانی تبخیر از تشت و برخی عوامل اقلیمی موثر بر آن با روش‌های زمین‌آماری (مطالعه موردی: استان فارس)

مطالعه تغییرات زمانی- مکانی تبخیر از تشت و عوامل اقلیمی موثر بر آن در مدیریت منابع آب و برآوردهای تبخیر و تعرق اهمیت دارد. در مطالعه حاضر، این تغییرات با داده‌های ایستگاه‌های منتخب استان فارس با چند روش‌ درون‌یابی زمین‌آماری بررسی و دقت روش‌ها با استفاده از شاخص‌های آماری (r2، mre، rmse، nrmse، gmer و gsder) ارزیابی شد. تغییرات مکانی متغیرهای اقلیمی از مدل‌های گوسی و کروی با دامنه تاثیر حدود 9 تا 35 کیلومتر تبعیت می‌نماید. کریجینگ نقطه‌ای معمولی با مدل کروی نیم‌تغییر‌نما (با شعاع تاثیر 8.9 تا 35 کیلومتر و نسبت اثر قطعه‌ای 0.09 تا 36.44 درصد و با کلاس تغییرپذیری متوسط تا قوی) برای تخمین تبخیر از تشت (ضریب تعیین 0.74) و عوامل بارشی (ضرایب تعیین 0.57 تا 0.76) و روش وزن‌دهی عکس‌فاصله با توان‌های 2 تا 5 برای تخمین عوامل دمایی (ضرایب تعیین 0.62 تا 0.87) و سرعت باد (ضریب تعیین 0.73) مناسب‌ترین روش‌ها بودند. فاصله مناسب برای ایستگاه‌های باران‌سنجی حدود 35 کیلومتر تعیین شد. بخش‌های شمالی به ویژه شمال‌شرق استان نسبت به بخش جنوبی از تبخیر از تشت (<2300 میلی‌متر) و میانگین دمای کم‌تر (<15 درجه سانتی‌گراد)، عوامل بارشی مطلوب‌تر (>235 میلی‌متر) و سرعت باد (>15 متر بر ثانیه) بیش‌تری برخوردارند. بر این اساس، مدیریت بهینه آب و تجدید نظر در الگوهای کشت در مناطق مرکزی و جنوبی استان پیشنهاد می‌شود.