بررسی اثر تغییرات اقلیمی و کاربری اراضی بر توزیع مکانی مناطق کشت ذرت در استان خوزستان

تغییر اقلیم یک چالش اساسی برای تولید محصولات کشاورزی بوده و اثرات آن بر اساس ویژگی‌های محلی هر منطقه و نوع سیستم تولید متفاوت است. به همین دلیل برای کاهش خسارت در تولیدات کشاورزی در وضعیت موجود و استفاده از پتانسیل‌های در حال ظهور آینده، تعیین تغییرات ایجاد شده در نواحی، ارتقاء ظرفیت سازگاری و تاب‌آوری از اهمیت بسزایی برخوردار است. از این رو، در این مقاله تلاش گردیده است تغییرات فضایی نواحی مناسب کشت ذرت آینده استان خوزستان با استفاده از سناریوهای تغییر اقلیم تا دهه 2050 شبیه‌سازی گردد. چارچوب روش‌شناسی این پژوهش، طبقه‌بندی آگرو‌اکولوژیک می‌باشد. این طبقه‌بندی با ترکیب دو گروه از مولفه‌های اقلیمی (دما تحت سناریوهای مختلف) و غیر اقلیمی (کاربری اراضی) شامل خاک، شیب، اراضی فاریاب و مناطق دارای کشاورزی مدیریت شده با استفاده از فرآیند واکاوی سلسله مراتبی انجام شده است. داده‌های اقلیمی وضعیت موجود و آینده از مرکز بین المللی worldclim برای سناریوهای rcp 2.6، rcp 4.5 و rcp 6 به ترتیب به عنوان سناریوهای خوش‌بینانه، میانی و بدبینانه برای 12 مدل gcm تهیه و میانگین‌گیری گردید. نتایج به دست آمده بیان کرد نواحی مناسب جهت کشت ذرت تا سال 2050؛ 65 % در aez1 (اولویت بالا) و 36% برای aez2 (اولویت متوسط بالا) کم می‌شود. و ذرت عمدتاً در نواحی شمال غربی استان کشت خواهد شد و نواحی جنوب شرق شرایط کشت خود را از دست می‌دهند. این درحالیست که در وضعیت فعلی، ناحیه جنوب شرق به عنوان یکی قطب‌های کشت ذرت استان خوزستان شناخته می‌شود و استمرار کشت این گیاه صرفاً با اتخاذ تدابیر دقیق مدیریتی احتمالاً مقدور خواهد بود.