برآورد هفتگی کارایی مصرف تابش ذرت در شرایط پتانسیل تولید زراعی

در این پژوهش، با هدف دستیابی به نمودار تغییرات هفتگی کارایی مصرف تابش ذرت (rue)، یک رقم میان‌‌رس ذرت در فصل بهار در مزرعه پژوهشی دانشگاه تهران در کرج کشت شد. اطلاعات میدانی زیست‌سنجی با پایش منظم زیست‌توده خشک و شاخص مساحت برگ سبز بوته‌ها در 15 هفته متوالی از فصل رشد، جمع‌آوری گردید. سپس با سنجش کامل شدت روزانه تابش تمام‌طیفی خورشید و آسمان در سطح مزرعه، به‌کمک شبیه‌سازی آفتاب‌گیری و پردازش تصویر، با در نظر گرفتن میانگین روزانه بازتابندگی و ضریب خاموشی پوشش گیاهی، از یک مدل چندلایه تابش درون پوشش گیاهی برای برآورد نظری میزان نور مرئی جذب شده در پوشش ذرت استفاده شد. شبیه‌سازی آفتاب‌گیری روزانه شب‌هنگام در بین ساعات 21:00 تا 21:30، اجرا شد و در آن، تمام قد بوته ذرت به طور هم‌زمان از تمام زوایای بین پرتوهای آفتاب و سطح افق در طی روز نمونه‌برداری، با نور تکفام پرتودهی می‌شد. سنجش میانگین روزانه بازتابندگی تکفام بوته نیز به‌کمک پردازش تصویر انجام گرفت. اندازه‌گیری ها از زمان بسته شدن تاج پوشش متوقف و در نهایت، 12 مقدار متفاوت کارایی مصرف تابش (با در نظر گرفتن یک مقدار صفر برای هفته چهاردهم و دو مقدار یکسان صفر برای دو هفته آخر فصل رشد) در بازه‌های زمانی یک هفته‌ای محاسبه شد. نتایج این پژوهش بیان‌گر آن است که‌ حتی در وضعیت پتانسیل تولید زراعی نیز نمی‌توان با قطعیت تنها یک مقدار ثابت از rue را به‌کل فصل رشد ذرت تعمیم داد. طی فصل رشد دامنه تغییرات کارایی مصرف تابش ذرت به g/mj 36.1 می‌رسد. میانه مقادیر هفتگی این کمیت که احتمال رخداد آن در نیمی از فصل رشد 100 درصد است، برابر g/mj 3.5 می‌باشد.