شناسایی عوامل موثر بر تعاملات ذی‌نفعان در فرایند سیاست‌گذاری علم و فناوری

سیاست‌گذاری علم و فناوری پروژه‌ای یکباره نیست بلکه فرایندی تدریجی، تکاملی، چندجانبه و پویا است؛ که ذی‌نفعان متعددی با نقش‌های مختلف و با اهداف متنوع در این فرایند مشارکت دارند. پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که «چه عواملی بر تعاملات ذی‌نفعان در فرایند سیاست‌گذاری علم و فناوری تاثیر گذار هستند؟». برای پاسخ به این پرسش، از تحلیل مضمون استفاده شد. بدین منظور از بین مجلات تخصصی حوزه سیاستگذاری علم و فناوری، دو مجله معتبرscience and public policy و research policy با بیشترین مقالات مرتبط با موضوع این پژوهش، انتخاب شدند. جهت جستجو و گزینش مقالات برای انجام تحلیل‌های نهایی، از نمودار جریان، پیشنهاد شده توسط ساندلوسکی و باروسو استفاده شد. بر اساس نتایج این مطالعه، موضوع تعامل ذی‌نفعان در فرایند سیاست‌گذاری علم و فناوری از پشتوانه نظری غنی برخوردار است. مولفه‌هایی همچون: تنوع ذی‌نفعان، دانش تخصصی و قدرت آنها، معرفی حقایق و شواهد جدید توسط ذی‌نفعان، توانایی شناختی ذی‌نفعان، بافت فرهنگی، تاریخی و ارزشی جامعه، فرصت و صلاحیت ذی‌نفعان، اهمیت بعد زمان، عدم قطعیت، دسترسی به اطلاعات و شفافیت، سطح توسعه یافتگی جامعه، ساختار دولت‌ها، جهان بینی و ادارک ذی‌نفعان و منابع مالی، نیروی انسانی و ارتباطات عوامل موثر بر تعاملات و مشارکت ذی‌نفعان در فرایند سیاست‌گذاری علم و فناوری هستند. شکل‌گیری و تقویت این تعاملات منجر به افزایش آگاهی و یادگیری متقابل، ارتقای صورت‌بندی مسئله سیاست، افزایش اعتماد جامعه، مشروعیت بخشی به سیاست، دستیابی به راهکارهای خلاقانه و توسعه علم و فناوری، می‌شود.

identifying the effective factors on the interactions of stakeholders during the process of science and technology policy-making

science and technology policymaking is not a one-time project, but a gradual, evolutionary, multilateral and dynamic process; that many stakeholders with different roles and with different goalas, participate in this process. the main question of the current research is &what factors affect the interactions of stakeholders in the science and technology policymaking process?&. to answer this question, thematic analysis was used. for this purpose, among the specialized journals in the field of science and technology policy, two prestigious journals, science and public policy and research policy, with the most articles related to the subject of this research, were selected. to search and select the articles for the final analysis, the flow diagram proposed by sandlovski and barroso was used. based on the results of this study, the issue of stakeholder interaction in the science and technology policy making process has a rich theoretical support.components such as: the diversity of stakeholders, their specialized knowledge and power, the introduction of new facts and evidence by stakeholders, the cognitive ability of stakeholders, the cultural, historical and value context of society, the opportunity and competence of stakeholders, the importance of time, uncertainty, access to information and transparency, the level of development of society, the structure of governments, the world view and perceptions of stakeholders and financial resources, human power and communication are the effective factors on the interactions and participation of stakeholders in the science and technology policy making process. the formation and strengthening of these interactions leads to increasing awareness and mutual learning, improving the formulation of policy issues, increasing society’s trust, giving legitimacy to policy, achieving creative solutions and developing science and technology.