>
Fa   |   Ar   |   En
   از «بازیچۀ قدرت» تا «بنیانِ جامعه»: تحوّل جایگاه «دانشمندان و نوآوران» طی فرآیند «دانش بنیان شدن جوامع» و درس هایی برای ایران  
   
نویسنده احسانی وحید ,نجفی محمّد باقر ,کوکبی مرتضی
منبع سياست نامه علم و فناوري - 1396 - دوره : 7 - شماره : 3 - صفحه:33 -48
چکیده    در دهه های اخیر، به موازات توجه جهانی به اهمیت ویژۀ دانش، در میان سیاست گذاران و مسئولان ایران نیز اجماعی در مورد اهمیت علم و دانش شکل گرفته است و همگی بر لزوم دانش بنیان شدن اقتصاد و جامعه تاکید دارند؛ اما فقدان شناخت صحیح وضع موجود و وضع مطلوب، سیاست گذاری و برنامه ریزی برای دانش بنیان شدن ایران را با مشکلاتی مواجه کرده است. هدف از پژوهش حاضر، کاستن از خلا معرفتیِ موجود در این دو زمینه، گسترش شناخت پیش نیازهای نهادی تحقق جامعۀ دانش بنیان و بررسی یکی از روابط نهادی علّی حاکم بر آن با تمرکز بر جایگاه دانشمندان و نوآوران در جامعه است. بدین منظور، با استفاده از چارچوب نظری نهادی و روش تاریخی تطبیقی، نخست جایگاه دانشمندان و نوآوران کشورهای صنعتی پیش و پس از دانش بنیان شدن جامعه بررسی شده است و سپس با مقایسۀ این دو، تحول جایگاه دانشمندان و نوآوران این کشورها طی فرایند دانش بنیان شدن جامعه تبیین شده است. همچنین با استفاده از شواهد تاریخی، جایگاه دانشمندان و نوآوران در گذشتۀ ایرا نزمین (از پایان عصر زرین فرهنگ و تمدن اسلامی تا پیروزی انقلاب اسلامی) بررسی شده است. یافته ها حاکی از آن بود که اولاً، تحقق بالاترین سطح امنیت و آزادی عمل برای دانشمندان و نوآوران یکی از ارکان اصلی دانش بنیان شدن جوامع صنعتی بوده است و ثانیاً، مسیر تاریخی طی شده در ایران، جامعه را به سمت فاصله گرفتن از وضع مطلوب سوق می دهد. ضروری است این نتایج اولاً به رسمیت شناخته شود و ثانیاً، در سیاست گذاری ها، برنامه ریزی ها و پایش های مربوطه لحاظ شوند.
کلیدواژه جامعۀ دانش بنیان، جایگاه دانشمندان و نوآوران در جامعه، ساختار نهادی، وابستگی به مسیر تاریخی، سیاست گذاری علم و فناوری
آدرس دانشگاه بوعلی سینا, ایران, دانشگاه رازی, دانشکدۀ علوم اجتماعی, گروه علوم اقتصادی, ایران, دانشگاه شهید چمران اهواز, گروه علم اطلاعات و دانش شناسی, ایران
 
   From «dominated by aristocrats» to «base of society»: the evolution of scientists and innovators position during the process of «knowledgization» and some lessons for Iran  
   
Authors Kokabi Morteza ,Najafi Seyed Mohammad Bagher ,ehsani vahid
Abstract    Along with the global attention to the specific importance of knowledge in recent decades, all Iran policy makers and planners also agree on it and emphasize that it is necessary to be «knowledgebased» but lack of proper understanding of the &status quo& and &desirable situation& has challenged Iran in terms of policymaking and planning for being «knowledgebased». The purpose of this study is filling the epistemic vacuum related to these two categories, improving recognition of institutional prerequisites of knowledgization, and investigation of one of it’s institutional causal relations with a concentration on the position of scientists and innovators in society. For this purpose, using Institutionalism as a theoretical framework and HistoricalComparative method, first, the position of scientists and innovators is investigated in industrial countries both before and after of «knowledgization» of the society and with comparing these two periods, the evolution of scientists and innovators position in society during the process of «knowledgization» is explained. Then, using some historical facts, the position of scientists and innovators in past of Iran (after The Golden Age of Islamic Culture and Civilization to the victory of Islamic revolution) is investigated. Finally, based on the findings of previous parts, some points and recommendations have been made to more effective policymaking and planning for «knowledgization» of the society.
Keywords
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved