تبیین کارکردمحیط زیست معنوی برای برنامه ریزی توسعۀ شهری با مطالعۀ تطبیقی شهر مکه

گذشتۀ شهر مکه از کتاب اسلام و محیط زیست، انتشارات دانشگاه هاروارد آمریکا، و گزارش روزنامۀ گاردین دربارۀ توسعۀ شهری مکه به درخواست حکومت آل سعود، با مطالعۀ تطبیقی و طی سه مرحله مقایسه شد. در مرحلۀ اول، آسیب های وارده بر این شهر از منظر «زیست محیطی؛ وضعیت و معیشت ساکنان؛ و نمادهای فرهنگ دینی» مشخص شدند. در مرحلۀ دوم، این آسیب ها با دو نظریۀ دینی «فاید هگرا» و «وظیفه گرا» تحلیل شدند. نتایج این دو مرحله نشان داد که توسعۀ شهری مکه، بر نظریۀ فاید هگرا منطبق است که با آموزه های اسلام سازگار نیست و برنامه های توسعۀ شهری مصداق بارز فساد در زمین است؛ زیرا دین را از کارکرد اجتماعی آن منحرف کرده، فرصت رشد و تعالی را از ساکنان سلب و کانون امت اسلامی یعنی خانواده را متلاشی کرده است و درمجموع، مالکیت مردم مکه، که ملازم معاد و معاش آن هاست، غصب شده است. به طور کلی، برنامه ریزی توسعۀ شهری مکه استدلال عقلیِ متضمنِ رفتار منطقیِ فردی و اجتماعی ندارد. مرحلۀ سوم، چگونگی احیای هویت شهری مکه، با روش اسنادی نشان داد که احیای این هویت با محیط زیست معنوی و اصل توحید، که قائل به وحدت وجود اجزای شهر است، امکان پذیر است. برای تحقق این مهم، الگوی «نظم متعالی توسعۀ شهری » پیشنهاد می شود.

Spirituval Ecology Explanation for Muaniciplitory Development: Comparative Study of Macca Muaniciplitory

Macca historitical background was compared between Islam and Ecology, published by Harvard University; and Guardian Report about Macca in terms of municiplitory developments through 3 phases. Phase 1, was dedected to disasters indentification, ie, ecological, cultural and residents’ economy disasters happened in this city during municiplitory develpent progects run by AlSaud Governece. In phase 2, the identified disasters were compered in terms of “utilitarianism” and “deontology: approaches; the results shwed that former approach was used during municiplitory development which is not accordace to Islam recommendations such as abuse of religious functions; prevention of human competencies development; family focalpoint distracts; and personal rights disorient. The phase 3 was done by document review method to find out how would be possible to revive holy authenticity? It will be possible by ecological monotheism. Generally, a transcendental paradigm is recommended for municiplitory development plans.