سیاست‌های حمایت‌های مالی از دانشجویان دکتری و ارتقای بهره‌وری منابع انسانی موسسات علمی و پژوهشی

یکی از مسائل مهم در نظام آموزش عالی اشتغال هم زمان با تحصیل دانشجویان دکتری در خارج از دانشگاه است. در این خصوص، برنامه هایی در قالب حمایت از فعالیت تمام وقت دانشجویان دکتری با هدف تامین هزینه های معیشتی آنان اجرا می شود. در این مقاله، آمار و زمینه ها و مطالعات تطبیقی برنامه های حمایتی برای تامین هزینه های معیشتی دانشجویان دکتری بررسی شده است؛ برنامه هایی که هدف از آن جلوگیری از اشتغال دانشجویان دکتری به کارهای نامرتبط در خارج از دانشگاه و افزایش حضور و فعالیت های پژوهشی تمام وقت آنان در دانشگاه است. این پژوهش از نظر نوع و کاربرد و شیوۀ گردآوری و تحلیل داده ها توصیفی است. مطالعۀ تطبیقی در کشورهای منتخب انجام شده و تاثیر سیاست های حمایت مالی از دانشجویان دکتری در ارتقای بهره وری آنان بررسی شده است. همچنین، با بررسی سیاست ها و قوانین مصوب در شورای عالی انقلاب فرهنگی، وزارت عتف (علوم، تحقیقات و فناوری)، وزارت بهداشت و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و نحوۀ اجرایی سازی آن ها، تصویر دقیقی از قوانین به دست آمده است. بررسی ها نشان می دهد که حمایت های مالی از دانشجویان دکتری، از طریق افزایش حضور آنان در مراکز پژوهشی وکاهش اشتغال در کارهای غیرمرتبط، سبب افزایش بهره وری آن ها در دوران تحصیل می شود.

The Policies of Financial Support from Ph.D Students and The Promotion of Human Resources Productivity and Research Institutes

In the field of policy making for the higher education system, one of the main issues is the employment of the PhD students in the jobs outside of the university, which in some cases harm the duties and research activities of PhD students and reduce the productivity of them and extend the PhD program period time. The aim of this paper is to study the support systems and policies for providing livelihood costs of the PhD students in order to prevent their employment in unrelated work outside the university and strengthen their attendance and fulltime research activity at the university. Relevant policies and laws have been enacted and implemented in this regard in the supreme council of cultural revolution (SCCR), ministry of research and technology (MSRT), Ministry of Health and Medical Education (MOHME) and vicePresidency for Science and Technology (VPST). In the beginning, a comparative study has been done in the selected countries. In the following, by reviewing resolutions and their implementation approaches, a large picture of laws is presented. In the end, some policies and measures have been proposed for Iran.