شناسایی و تحلیل عوامل موثر بر رهبری ناب در سازمان‌ها؛ رویکرد دیمتل

زمینه و هدف: سازمان های تندآموز عصر حاضر بیش از پیش به سازه مفهومی رهبری نوینی برای خلق مزیت رقابتی پایدار در دنیای کسب‌وکار پرشتاب امروزی نیازمند هستند، در همین راستا اکتشاف و رمزگشایی از ساختار مفهومی رهبری های نوین می تواند به‌عنوان پیشرانی اثربخش، در دست‌یابی به رشد و تعالی سازمان های مذکور باشد. از میان نظریه های نوین رهبری سازمانی، نظریه «رهبری ناب» توجه بسیاری از اندیشمندان حوزه سرمایه انسانی را به‌خود جلب کرده است. در این پژوهش ﺑﺎ ﻣﺮور ادﺑﻴﺎت ﻧﻈﺮی و بررسی انواع مدل‌های رهبری ناب، 8 عامل ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ سازه رهبری ناب، ﺑﺎ بیش‌ترﻳﻦ درﺟﺔ اﻫﻤﻴﺖ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷﺪﻧﺪ. روش شناسی: عوامل ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ سازه رهبری ناب از ﻃﺮﻳﻖ پرسش‌نامه ﺳﺎﺧﺘﺎرﻳﺎﻓﺘﻪ در اﺧﺘﻴﺎر خبرگان ﻗﺮارﮔﺮﻓﺖ ﺗﺎ ﺑﺎ ﻧﻈﺮ آن‌ها ﺗﻌﺪﻳﻞ و اﺻﻼح ﺷﻮد. در ﻣﺮﺣﻠﺔ ﺑﻌﺪ، از طریق رویکرد پژوهش عملیاتی نرم و ﺑﺎ ﺑﻪﻛﺎرﮔﻴﺮی رویکرد دﻳﻤﺘﻞ، رواﺑﻂ ﺑﻴﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ و تحلیل ﺷﺪ و ﻣﻴﺰان تعامل بین عوامل و اﺛﺮﮔﺬاری و اﺛﺮﭘﺬﻳﺮی ﻫﺮ ﻋﺎﻣﻞ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ شد.: ﻧﺘﺎﻳﺞ ﭘﮋوﻫﺶ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ مهم ترین ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ رهبری ناب در سازمان ها از نظر تعامل با عوامل دیگر به‌ترتیب الویت عبارت هستند از: بهبود مستمر، چشم‌انداز، فرهنگ سازمانی، اجرای ناب، ساختارهای حمایتی، عملکرد تیمی، مدیریت روزانه و توسعه خود و دیگران است و هم‌چنین اثرگذارترین عامل چشم‌انداز و اثرپذیرترین عامل اجرای ناب است. نتیجه گیری: تحولات بنیادین الگوواره‌ های اداره سازمان های امروزی، مستلزم به‌کارگیری شیوه های نوین رهبری این سازمان ها است؛ بر این اساس نظریه نوین رهبری ناب و شناسایی عوامل موثر بر آن در پاسخ به این تغییرات فزاینده مثمر ثمر خواهد بود.