ساخت و اعتباریابی شاخص‌ها و ابعاد بومی رفتار شهروندی سازمانی

زمینه و هدف: با توجه به اهمیت بسیار زیاد ساخت شاخص‌های بومی، هدف این پژوهش، ساخت و اعتباریابی شاخص و ابعاد بومی برای مفهوم رفتار شهروندی سازمانی است. روش‌شناسی: برای کشف ابعاد و شاخص‌ها، از روش تحلیل محتوا و برای اعتباریابی آن از شیوه تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی بهره گرفته و در نهایت مورد سنجش واقع شده است. پس از روایی محتوا به کمک تحلیل عاملی اکتشافی، مدل طراحی شد. ابتدا امکان انجام تحلیل عاملی روی نمونه پژوهش با استفاده از آزمون کرویت بارتلت و شاخص کفایت نمونه‌برداری در نرم‌افزار آماری علوم اجتماعی بررسی شد. برای تبیین رفتار شهروندی بر اساس مولفه‌های بومی و جدول مورگان نمونه‌گیری برای جامعه‌های در دسترس با تعداد افراد 175 نفر شاغلان دانشگاه بین‌المللی امام رضا (ع) انجام شد. در مرحله بعد برای اندازه‌گیری رفتار شهروندی بر اساس تحلیل دو مرحله قبل 1200 پرسش‌نامه برای سنجش در ده موسسه علمی کاربردی توزیع شد، برای بررسی همگرایی پرسش‌نامه، هم‌بستگی پرسش‌نامه پژوهش با پرسش‌نامه استاندارد ارگان (1998) و پاداساکف و همکاران (1990) مورد آزمون قرار گرفت که نتیجه آزمون هم‌بستگی 0.114 بود که نشان‌دهنده تفاوت در ابعاد رفتار شهروندی سازمانی است. یافته‌ها و نتایج: ابعاد اکتشافی رفتار شهروندی سازمانی بر اساس خطبه همام نهج‌البلاغه در پژوهش، شامل نوع‌دوستی و ایثار، وجدان، رعایت آداب اجتماعی، توسعه شخصی و مسئولیت‌پذیری است که متفاوت با ابعاد این رفتار در پژوهش‌های ارگان و پاداساکف و همکاران بود که علت آن بومی‌سازی ابعاد رفتار شهروندی سازمانی است. هم‌چنین میانگین رفتار شهروندی در سازمان‌های مورد مطالعه بیش از متوسط است.