طراحی و توسعه مدل قابلیت‌های منابع انسانی بر مبنای نظریه‌پردازی داده‌بنیاد

زمینه و هدف: امروزه قابلیت‌های منابع انسانی به‌عنوان یکی از مزیت‌های رقابتی سازمان‌ها مطرح است و سبب ایجاد برتری راهبردی سازمان‌ها می‌شود؛ بر این اساس هدف این پژوهش، طراحی و توسعه مدل قابلیت‌های منابع انسانی است. روش‌شناسی: روش‌ این پژوهش از حیث نتیجه، جزء تحقیقات کاربردی، از حیث هدف جزء تحقیقات اکتشافی و از حیث روش اجرای کار به‌صورت ترکیبی (دو فازی کیفی و کمی) است. در بخش کیفی از طریق تحلیل نظریه زمینه‌ای و با انجام مصاحبه، داده‌های لازم جمع‌آوری شد و کدگذاری باز، انتخابی و محوری انجام گرفت و مدل الگویی پژوهش طراحی شد. سپس از طریق روش تحلیل دلفی مولفه‌های مدل الگویی در غالب پرسش‌نامه و مدل نظام‌مند طراحی شد و در نهایت برای آزمون مدل، پرسش‌نامه نهایی بین 310 نفر از مدیران، کارشناسان و مشاوران برخی سازمان‌های دانش‌محور توزیع شد. یافته‌ها: نتایج پژوهش در بعد کیفی نشان داد، قابلیت‌های منابع انسانی به سه قابلیت استخدام، تخصصی و عاطفی دسته‌بندی شدند و راهبرد‌های مورد نظر بر مبنای قابلیت‌های مشخص‌شده از طریق مصاحبه تعیین و در نهایت پیادمدهای مطلوب قابلیت‌های منابع انسانی مشخص شدند. بعد از طراحی مدل الگوواره‌ای، به‌منظور تایید مولفه‌های شناسایی‌شده از روش دلفی استفاده شد و طبق روش دلفی مولفه‌های پژوهش تایید شد. نتیجه‌گیری: برای آزمون مدل از معادلات ساختاری استفاده شده و نتایج مشخص کرد که قابلیت‌های استخدام با توجه به ضریب (4.19)، قابلیت‌های تخصصی با ضریب (3.52) و قابلیت‌های عاطفی با ضریب (4.15) تاثیر مثبت و معناداری بر ایجاد پیامدهای مطلوب سازمانی دارد.