مدل‌یابیِ ساختاری تفسیری از عوامل موثر بر بدبینیِ سازمانی

بدبینی سازمانی یکی از مهم‌ترین پدیده‌های قرن حاضر در مشکلات سازمانی است. عوامل زیادی در پیدایش این بدبینی در سازمان موثرند.پژوهش‌های فراوانی درزمینه بدبینی سازمانی و عوامل موثر بر آن انجام شده است، اما تاکنون پژوهش جامعی که در بر گیرندۀ کل این عوامل و شناسایی ارتباط بین آنها باشد، ارائه نشده است. هدف از این پژوهش، شناسایی عوامل موثر بر بدبینی سازمانی و طراحی مدلی در رابطه با ارتباطات بین آنها است. پژوهش حاضر، نوعی پژوهش‌ آمیختۀ اکتشافی و شامل دو بخش کیفی و کیفیکمّی است. در بخش کیفی، ابتدا با بررسی ادبیات در زمینۀ بدبینی سازمانی و با استفاده از روش فراترکیب عوامل موثر بر بدبینی در سازمان‌ها (9 عامل) شناسایی شد و در سه دسته عوامل شخصیتی و فردی(عوامل مربوط به شخصیت و عوامل فردی و روانی)، عوامل سازمانی (جو سازمانی بد، بدبینی نسبت به تغییرات سازمانی، درک بی‌عدالتی، عملکرد ضعیف و درک منفی از اقدامات مدیریت) و عوامل شغلی دسته‌بندی شدند. در گام بعد، با استفاده از روش تحلیلی مدل‌سازی ساختاری تفسیری، روابط بین این عوامل تعیین و به ‌صورت یکپارچه تحلیل شد. در بخش مدل‌سازی از پرسشنامه به ‌منظور استفاده از نظرات 15 خبرۀ رفتار سازمانی استفاده شد؛ این خبرگان به‌ صورت گلوله برفی انتخاب شدند. نتایج حاصل از این پژوهش، منجر به دسته‌بندی عوامل موثر بر بدبینی سازمانی و طراحی مدل از این عوامل شد. مدل نشان‌دهندۀ عوامل و نحوۀ ارتباط و تعامل این عوامل است. در نهایت، به تفسیر مدل، تجزیه و تحلیل سطوح مدل و ارتباطات بین ابعاد پرداخته شد و راهکارهایی در زمینۀ جلوگیری از بروز این پدیده در سازمان‌ها ارائه شد.

Interpretive structural modeling of effective factors on business cynicism

Business cynicism is one of the important phenomenon’s of business difficulties in present century. Many factors are effective in appearance of cynicism in businesses. In field of business cynicism and its effective factor, lots of studies have been accomplished but there is no comprehensive research that included all of these factors and finding the relationship between them. The aim of this research is recognition of effective factors on business cynicism and designing a model related to their relationship. The research is a mixed exploratory research including two stages: qualitative and quantitativequalitative. In qualitative stage, first of all, effective factors on business cynicism (9 factors) were recognized by studying the literature of business cynicism and also using metacombination method. The factors were classified in three categories of personal and individual factors (factors related to personality and individual and mental factors), organizational factors (bad organizational atmosphere, cynicism to organizational changes, injustice perception, poor performance and negative perception of managerial acts) and occupational factors. At the next step, the relationship between these factors was determined by interpretivestructural modeling and was analyzed integratedly. In the modeling stage, a questionnaire was used to get the idea of 15 experts of organizational behavior. Those were selected by snowball method. Results led to classification of effective factors on business cynicism and design a model out of the factors. The model shows the factors and the relationship and communication between them. At the end, interpretation of the model, analysis of model's levels and relationship between dimensions were done and solutions were suggested to prevent appearing of this phenomenon in organizations.