رفتارهای انحرافی مثبت و عوامل موثر در بروز آن در میان کارکنان سازمان‌های دولتی، مورد مطالعه: سازمان‌های دولتی استان قم

رفتارهای انحرافی مثبت فراتر از هنجارهای سازمانی در جهت بهبود عملکرد سازمان بروز می‌‎یابند، علی‌رغم اهمیت این رفتارها، در ایران هیچ پژوهشی به این رفتارها با نگاه انحراف مثبت نپرداخته است. بنابراین، پژوهش حاضر به‌منظور شناسایی عوامل موثر بر بروز رفتارهای انحرافی مثبت در میان کارکنان سازمان‌های دولتی استان قم انجام گرفت. پژوهش حاضر به روش کیفی و از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ نحوه گردآوری داده‌ها پیمایشی انجام گرفت. جامعه پژوهش خبرگان رفتار سازمانی، منابع انسانی و روان‌شناسی سازمانی بودند که دارای تجربه در سازمان‌های دولتی استان قم بودند و به روش قضاوتی و با معیار اشباع نظری داده‌ها، 17 نفر مشارکت کردند. ابزار پژوهش مصاحبه نیمه ‌ساختاریافته بود و از تحلیل مضمون برای تحلیل داده‌ها استفاده شد. برای اطمینان از قابلیت اعتماد و اعتبار پژوهش حساسیت پژوهشگر، انسجام روش شناسی، متناسب بودن نمونه، گردآوری و تحلیل هم‌زمان داده ها و اندیشیدن نظری اجرا شد. براساس یافته‌ها، 25 عامل موثر بر بروز رفتارهای انحرافی مثبت در پنج دسته عوامل فردی، عوامل سازمانی، عوامل قانونی، عوامل مدیریتی و عوامل مربوط به شغل شناسایی شدند. در نهایت، پیشنهادهای سازنده‌ای برای ایجاد یا تقویت این عوامل در سازمان به‌منظور ایجاد یا تقویت رفتارهای انحرافی مثبت ارائه شد.

positive deviant behaviors and among government agencies employees,case study: public organizations in qom province

positive deviant behaviors occur beyond organizational norms and rules to improve organizational performance. despite the importance of these behaviors, no research has been conducted on these types of behaviors in iran. therefore, the aim of this study was to identify the factors affecting the occurrence of positive deviant behaviors among employees of public organizations in qom province. the present study was applied in terms of purpose and the survey in terms of data collection. the study population was all experts familiar with the topic of research and had expertise in the field of research and public organizations in qom province. among them, 17 were selected through the judgmental sampling method and theoretical data saturation criteria. the research instrument was a semi-structured interview. content analysis and coding methods were used to analyze the data obtained from the interviews. according to the results, a total of 25 factors affecting the occurrence of positive deviant behaviors were identified in public organizations, which fall into five categories including individual factors, organizational factors, legal factors, managerial factors, and job-related factors. finally, constructive suggestions were made to create or reinforce these factors in the organization to create or reinforce positive deviant behaviors.