آینده‌نگاری سازمان گمرک جمهوری اسلامی ایران با رویکرد سناریونگاری

یکی از چالش‌های عمده پیشروی سازمان‌ها، گستردگی عوامل موثر در طراحی چشم‌اندازی مطلوب است. کاوش در روندهای محیطی برای درک روند آینده نیازمند رویکردی فراتر از روش‌های معمول پیش‌بینی و برنامه‌ریزی است. آینده‌نگاری این امکان را فراهم می‌نماید تا از بینش‌های حاصل، روایت‌ها و تصاویر باورپذیر از چشم‌انداز در حال ظهور داشته باشیم. هدف این پژوهش ارائه تصویری از آینده سازمان گمرک در قالب سناریوهای محتمل و سازگار است. در این پژوهش آمیخته به‌منظور دست‌یابی به اهداف، گردآوری داده از طریق مطالعه کلان‌روندها با روش پویش محیطی و بر مبنای تجزیه ‌و تحلیل pestel صورت گرفت. اولویت‌بندی متغیرهای اولیه، برای یافتن موثرترین عوامل بر سازمان گمرک با نظرخواهی تلفنی و رایانامه‌ای از خبرگان صورت گرفت که منجر به طراحی پرسشنامه‌ای با 30 عامل گردید. ضمن تعیین میزان اثرگذاری و اثرپذیری ماتریس در یک پنل خبرگان، تجزیه‌ و تحلیل داده‌ها در نرم‌افزار میک‌مک منجر به شناسایی چهار پیشران اصلی گردید. پیشران‌ها در پرسشنامه تحلیل اثرات متقابل با 9 حالت در طیفی از شرایط مطلوب تا نامطلوب و برحسب درجه اهمیت و احتمال وقوع، توسط خبرگان نظرسنجی شده و با نرم‌افزار سناریو ویزارد تجزیه‌وتحلیل گردید. یافته‌ها نشان می‌دهد دو سناریوی وضعیت موجود و تغییر انطباقی، محتمل‌ترین سناریوهای آینده گمرک خواهند بود. آشنایی با روایت هر سناریو و مقایسه مطلوبیت آن‌ها، می‌تواند مبنایی برای طراحی اقدامات آینده باشد تا گمرک ایران بتواند در جهت صیانت از جامعه، سلامت ورود کالا و تامین رضایت ذی‌نفعان، یک سازمان انعطاف‌پذیر، شفاف و پاسخگو باشد.

The Foresight of the Customs Organization of the Islamic Republicof Iran with Scenario Approach

One of the major challenges facing organizations is the expansion of factors affecting the designing a favorable outlook.Exploring environment trends to understand the future trend requires an approach beyond the usual methods of forecasting and planning.Foresight allows us to have narratives and believable images of emerging outlook from the insights gained.The purpose study is to present a picture of the future of the customs in the form of possible and compatible scenarios. In this mixed research, in order to achieve goals, data collection was done through the study of Megatrends using scanning method and based on PESTEL analysis.The initial list was variables to find the most effective factors on the customs organization through telephone and email surveys of experts, which led to the design of a 30factor questionnaire.By effectiveness of the matrix in an expert panel, data analysis in Micmac software led to the identification of four driving forces.The driving forces in 9 mode in CAI questionnaire a Spectrum of favorable to unfavorable conditions and according to the degree of importance and probability of occurrence, were surveyed by experts and analyzed with Scenario Wizard software.Findings show that the two scenarios of the current situation and Adaptive change will be the most likely future scenarios of customs.Familiarity with the narrative of each scenario and comparing their desirability can be the basis for designing future measures so that Iranian Customs can be a flexible, transparent and accountable organization in order to protect society, the health of goods and the satisfaction of stakeholders.